BEDENİNİZ RUHUNUZUN ARPIDIR

Body Worlds ve Yaşam Döngüsü Sergisi'ne Bakış

Malumunuz dünyaca ünlü BODYWORLDS Orijinal Vücut Dünyası Sergisi Haziran'dan beri İstanbul Modern'deki Antrepo 3'te ziyaretçilerini ağırlıyor. Daha önce dünyanın pekçok kentini dolaşan ve 30 milyonu aşkın kişi tarafından gezilen sergi, insan vücudunun zarif formunu gözler önüne sererken ziyaretçilerin insan bedenini ve organlarını daha yakından tanımasına olanak sağlamasının yanısıra sağlıklıyken veya stres altındayken insan vücudunun uğradığı değişimleri de gözler önüne seriyor.

Kabul ediyorum, ilk etapta çürümez hale getirilen insan vücudunun ve bedenin parçalarının görülecekolması fikri pek sıcak gelmiyor ancak sergiyi gezmeye başladığınızda sahip olduğunuz vücudunuzu ve vücudunuzun yapabileceklerini anladıkça karşınıda duran şeyler somut ve merak uyandıran nesneler olarak algılanmaya başlıyor.

İç dünyanıza seyahat

Gezdikçe ve kulaklıktan dinledikleriniz sizi şaşırttıkça iç dünyanıza kısa bir seyahata başlayıp, vücuduma, ruhuma nasıl bakıyorum diye düşünmeye başlıyorsunuz. Unutmamak gerekir ki vücudumuza nasıl baktığımız, yaşam biçimimiz ardından bir vicdan hesaplaşmasını da beraberinde getiriyor. Harabe haline gelmiş tüberkülozlu bir ciğerle, pırıl pırıl ciğeri yanyana görmek ya da sağlıklı çalışan bir kalp ile sekteye uğrayan kalbin tahrifatını görmek oldukça sarsıcı olabiliyor.

Sergide neler öğrendim??

- Sigara dumanına maruz kalmak kırışıklıklara sebep olur.

- Günde 20 sigara içen biri yılda 1 fincan katran tüketmiş olur. Bu, taksit taksit intihardır. Yaşamı 5 sene kısaltır. Günde 20 sigara içen birinin yanında durmak ise 5 sigaraya eşit..

- Yaşamın tamamı boyunca sayısız sinir hücresi ölür ve beyin küçülür. Daha az kimyasal iletken üretir ve bilgi daha yavaş işlenir. Bu nedenle öğrenme daha uzun sürer. Öğrenilmesi gereken şeyin sık sık tekrar edilmesi gerekir.

- Zihni canlı tutmak için zihinsel alıştırma, duyusal uyarılma, fiziksel egzersiz gereklidir.

- Cildimiz (derimiz) 9 kg.dır. Derisiz insan korunmasız görünür, tırmak ve saçlar deriden oluşur.

 

- Beynin içindeki plaklar ve düğümler beyindeki hücrelerin ölümüne yo açar. Bu durum Alzheimer'a sebep olur.

 

- Bir insan vücudunda 600 ayrı kas vardır. Kadın vücudunun %23'ü, erkek vücudunun %40'ı kastan oluşur.

- Düzenli orgazm yaşam beklentisini 8 yıl uzatır.

- İnsan kalbi yumruk büyüklüğündedir. Her atışta 70 mililitre kan pompalar. Yatarken ya da otururken dakikada 70 kere atar, koşarken bu sayı artar.

"BEDENİN GÖZÜ GÖRMEZ OLDUKÇA RUHUN GÖZÜ DAHA İYİ GÖRÜR."

PLATO

Pekçoğumuz biraz da medyanın pompalamasıyla daha güzel veya yakışıklı nasıl görünebilirim veya yaşlanmamı nasıl geciktirebilirim diye bin türlü çözümler üretiyor, bunları deniyor, teknolojinin ve kozmetiğin ürettiklerinden elimizden geldiğince faydalanmaya çalışıyoruz.

Peki Ajda Pekkan, Ayşegül Aldinç, Nükhet Duru, Seda Sayan gibi nasıl daha genç kalabiliriz?

Herşeyden önce belirtmek gerekir ki ismi geçen ünlüler her daim planları olan, kendini salmayan, plan-proje üreten, hayata güzel gözlerle bakan, kimseyle polemiğe girmeyen, sağlığına, beslenmesine, sporuna dikkat eden ve en önemlisi Sakıp Sabancı'nın deyimiyle "çalışan çalışan çalışan" insanlar..

 

 

İDEALLERİMİZDEN VAZGEÇERSEK İHTİYARLARIZ

Elbette bedenin zamana karşı yürüyüşü engellenemez. Hepimizin bildiği gibi yaş ilerledikçe kemiklerimiz yumuşayacak, damarlarımız sertleşecek, kulaklarımız daha az işitir, gözlerimiz daha az görür olacağız. Görünüşümüz, vücudumuz kendini salacak, yavaşlayacağız. Sonunda bedenlerimiz hepten işlemez hale gelecek ve öleceğiz, bu hepimizin bildiği şeyler. Ancaaaak bu eksilmenin nasıl gerçekleşeceği tamamen bize bağlı..Kimse sırf belirli yaşa geldiği için ihtiyarlamaz, BİZLER İDEALLERİMİZDEN VAZGEÇERSEK İHTİYARLARIZ..Yani dizginler bizim elimizde.

Çok sevdiğim 50'li yaşların başında olan bir iş arkadaşıma çok durgun ve keyifsiz olduğu bir gün "hareketlen biraz, ruhunu hareketlendirecek hobiler bul kendine, trekking yap, paraşütle atla, dal, yüz, bir hayvan besle, yeni bir dil öğren" dediğimde "Zihin istesin istesin de beden yerinden oynamıyor, organlarım eskimiş, 18 yaşında bir genç değilim ki artık, gel bedenime, iç organlarıma, kemiklerime anlat" demişti.

Onun bu sözleri yaşı 30'a 1 kala olan beni oldukça düşündürmüştü, eyvahtı, yalnızca 20 senem mi kalmıştı?? Hayır canım bin tane krem ve estetik yöntem vardı, elbet o zamana kadar Benjamin Button kadar olamasam da yaşlanmayı geciktirebilirdim...

Tüm bu zihin kurcalamaları süre dursundu. Sergiye giden ben, 6 bölgede 100 yaş üstü insanların yaşadığı koca haritayı görünce çakıldım kaldım. Bu olağanüstü birşeydi. Çinlilerin ve Japonların sabahın 4'ünde kalkıp yoga ve bilimum sporları yaptığı ve bildiğin lapa ile beslendiği için uzun yaşadığına kanaat getiren ben okuduğum ve gördüğüm şeyler karşısında sarsılmıştım. Demek 100 küsur yaşına kadar yaşanabiliyordu!!!

 

Çin- Bama

California- Linda

KostaRika- Nicoya

İtalya- Sardinia/ Ovodda

Pakistan- Hunza

Japonya- Okinawa

 

gibi yeşilden ve maviden zengin bölgelerde nerdeyse 110 yaşına kadar yaşamış pratikte halen ekstrem spor yapan onlarca insanın fotoğraflarına inanamamıştım. Bu kişilerin kimi kendini optimist olarak tanımlarken, kimi kendini toplum gönüllüsü olarak adamış ve toplumsal sorunlara yönelik çalışmalar yapıyormuş.

Bir diğeri "hara hachi" denilen günde 1900 kalori ile doyma prensibini uyguluyor, bu ilkeye göre vücut %80 oranında doyuyor ve bu ömrü uzatıyor. Bir başkası egzersiz sınıfına katıldığını belirtirken bir diğeri 101 yaşında bilgisayar kullanmayı öğrendiğini ve düzenli olarak kiliseye gittiğini söylemiş.

Ve sanırım son söz olarak yine şu cümleleri tekrarlamak doğru olacak. Kimse sırf belli bir yaşa gelmekle ihtiyarlamaz. Bizler ideallerimizden vazgeçerek ihtiyarlarız. Yıllar teni buruşturabilir ama hevesimizden vazgeçmek ruhu buruşturmak demektir. (Samuel Ulman) Gelişen ve yaşlanan beden üzerinde çevre ve yaşam tarzının etkilerini bilip, yaşlanmayı biraz ertelemeli, gözümüzü geleceğe dikerek, planlar yaparak yaşamalıyız.

Sergi özetle;

" Bedeniniz ruhunuzun arpıdır. Ondan tatlı bir müzik veya karmaşık sesler çıkarmak sizin elinizdedir" mesajı veriyor.

 

Sevgiyle kalın, sağlıkla kalın..

HÜLYA MERAL
https://twitter.com/hulyameral

KİTAP; BİR DÜNYADIR, BİR YAŞAM BİÇİMİDİR

Beni Antalya Havalaalanı'ndan İstanbul'a getirecek uçağım rötar yapmıştı, tüm hafta sürekli hareket halinde olacağımı bildiğimden yanıma kitap almamıştım ama kitap kokusu da burnumda tütüyordu. Rötardan dolayı hediyelik eşya dükkanlarını gezmektense kitabevine girip bir-iki kitap karıştırayım dedim, birkaç kitap seçip oturdum masaya.

Karşımda 20'li yaşların başında olduğunu tahmin ettiğim iki genç bir raftan diğerine gidiyor, ne alacakları konusunda en ufak bir fikir sahibi olmadıkları her hallerinden anlaşılıyordu.

Biri diğerine "oğlum gel şurdan birer kitap alalım, entel dantel görünelim, kızlar artık öylelerine bakıyor" dedikten sonra "Çok satanlar" bölümünden birer kitap kapıp hızlıca kasaya yöneldiler..

1960'larda 70'lerde 80'lerde insanların siyasi ve ekonomik güçlükler sebebiyle ya gizli gizli ya da evinde ışık olmadığı için sokak lambası altında kitap okumaya, ders çalışmaya çalıştığı zamanlar aklıma gelince arkalarından gülsem mi ağlasam mı bilemedim.

Kitap okumak demek ki şimdilerde genç kızları etkilemek için kullanılıyordu. Üstelik 'Çok satanlar' bölümünden içine, arka kapağına, yazarına bakmadan alınmıştı. Ne üzücü..Umarım gördüğüm manzara azınlıktaki gençler için geçerlidir.

Yıllar önce kitap fuarı için İzmir Fuar Alanı'na girdiğimde gördüğüm kalabalığa ve uzayıp giden kuyruğa inanamamış, fuarı dolaşırken katılan yayınevi ve okuyucu sayısını, okuyucuların yazarlara ve kitaplara olan ilgisini hayretle izlemiştim.

Ankara'da halk otobüsünde seyahat ederken ayakta giden yolcuların kısa mesafede ulaşacakları yolculuk sırasında bile ellerinden kitap düşürmediğini görünce iyiden iyiye keyiflenmiştim.

Belki şehrin kalabalığından, belki de ilgi alanlarının, aktivitelerin sayısının fazlalığından olsa gerek İstanbul'da bu tarz görüntülerle belirli semtlerde veya üniversite çevreleri haricinde çok karşılaşmadığım için şaşırmış, keşke yaşadığım şehirde elinde kitapla dolaşan yüzlerce insan olsa diye düşünmüştüm.

Niş kitaplara doğru

Kitap okuma alışkanlıklarının yıllarla ve her yeni nesille değiştiği günümüzde, okuyucular artık özel ilgi alanlarına yönelik yoga, meditasyon, yemek kültürü, şarap kültürü, fotoğrafçılık, seyahat, avcılık, dalış ..vs gibi niş konulara ilgi göstermeye başladı.

Belli ki önceden de bu tarz konulara ilgi vardı ama bu kadar kaynak yayımlanmıyordu. Şimdi bir kitapçıya girip yemek kültürü ile ilgili kitap arasanız bırakın Türkiye'deki herhangi bir şehrin ünlü yemeklerini köyünde bile nesi ünlüdür bulabiliyorsunuz veya İtalya'nın ismini daha önce hiç duymadığınız kasabasında enfes şaraplar üretildiğini, neden bu şarapların bu kadar güzel olduğunu sebepleriyle okuyabiliyorsunuz.

Çok okunanlar

Her çok satan iyidir veya kötüdür diyemeyiz elbette ama okuyucular tarafından son zamanlarda en çok tercih edilen kitaplara gelirsek;

Özellikle Elif Şafak'ın 'Firarperest'i, Ece Temelkuran'ın 'Muz Sesleri', Dan Brown'ın 'Kayıp Sembol'ü, Adam Fawer'in 'Olasılıksız'ı, Can Dündar'ın 'Lüsyen'i, Stieg Larsson'un 'Ejderha Dövmeli Kız'ı, Ahmet Ümit'in 'İstanbul Hatırası', Paulo Coelho'nun 'Brida'sı, Hanefi Avcı'nın 'Haliç'te Yaşayan Simonlar'ı oldukça popüler.

Her kitap 80 yaşında bir insan kadar bilgedir

Bana göre okunan her ne olursa olsun her kitap 80 yaşında bir insan kadar bilgedir. Kabul, kimi saçmalar, kimi palavra atar, kimi makyajdır, modadır, trendtir anlatır durur. Ama insan her kitap okuduğunda yeni bir denize, yeni bir ufka yelken açar, daha çok merak eder, merakı onu başka kitap arayışına iter ve bu böyle devam eder durur. Önemli olan insanın duyularına bir kez olsun kitap kokusu nüfus edebilsin..

Kitap okumak mesai harcanan bir iştir

NTV'de Gece Gündüz programını sunan, edebiyatçı- yazar Yekta Kopan'ın sinir olduğu bir soru-cevap vardır, boş zamanlarınızda ne yaparsınız sorusuna verilen "kitap okurum" cevabı Kopan kadar pek çok kitap seveni de derinden yaralar.

Çünkü kitap okumak baya baya mesai harcanan bir 'iş'tir. Boş zamanda insan kek yapabilir, play station oynayabilir falan ama kitap okumak başlıbaşına bir süreçtir.

Kitap zihin açar

Zihni açan, harekete geçiren kitap, sosyal ortamlarda söyleyecek sözün olmasını sağlar. Kız veya erkek arkadaşına okuyacağın şiirlerin, söyleyeceğin güzel sözlerin kaynağı kitaplardır. Kitap, girmek istersen seni içine alır ve kolay kolay bırakmaz.

e-Kitap

Kitap demişken e-kitap'a değinmeden olmaz. İlk defa 1998'de Rocket eBook ve Softbook isimli ürünlerle tanıştığımız e-Kitap'ın popülaritesi özellikle son aylarda daha da artmış durumda.

E-Kitap'ın yerini sağlamlaştıran unsur kuşkusuz eMürekkep teknolojili Reader'ı 2006'da piyasaya süren Sony ve 2005'te Mobipocket firmasını bünyesine dahil edip iki yıl sonra Kindle'ı ortaya çıkaran Amazon.com.

Bu durum hem okuyucularda hem de global teknoloji devlerinde heyecan ve büyük yankı yaratıyor.

2011'e geldiğinizde piyasada satılan ebook readerların iki hafta boyunca şarj etmeden 8.000- 10.000 sayfa kitap okuma imkanı sunduğunu görebiliyorsunuz.

Üstelik kontrastı ilk çıkanlara göre çok daha yüksek, gözü yormuyor. Cihazlar sadece kitap okumayı sağlamıyor, medya dosyalarını oynatıp, ajanda oluşturabiliyorsunuz. Wifi desteğiyle internet erişimi sağlayıp, 3G teknolojisiyle hızlı hareket edebiliyorsunuz.

Peki cihazı aldım, e-Kitap'ı nereden satın alacağım diyorsunuz.. Açık söylemek gerekirse Türkiye'de satışa sunulan e-Kitap sayısı ve çeşidi henüz çok yetersiz. Bu konuda Can Yayınları ilk harekete geçen yayınevi.

İnternetten satın alabileceğiniz bir başka site ise idefix.com. Idefix kitapları digital ortama aktararak bu ihtiyacı karşılıyordu, yaklaşık bir ay önce de Ipad için Kitaplık isimli uygulamayı duyurdu ve App Store'da ilk sıraya yükseldi.

Ipad'de İngilizce kitap bulabilyorsunuz fakat Kitaplık, şu anda Türkçe tek alternatif. Ayraç ekleme ve yazı boyutuyla oynama olanağıyla kolay kullanımı var, kitabın yüzde kaçını okuduğunuzu da görebiliyorsunuz ancak kitabın sayfa sayısını veya kaçıncı sayfada olduğunuzu göremiyorsunuz.

2011'de Amazon'da satışı yapılan yarım milyon cihaz var dolayısıyla Türkiye için katedecek uzun bir yol var gibi görünüyor.

Basılı kitap digitale karşı mı?

Basılı kitap okumanın tadı elbette hiçbirşeyle ölçülemez. E-kitap'ın yer ve mekandan bağımsızlık, kağıttan tasarruf, pratik ve ergonomik kullanım, korsan kitabın önüne geçmek gibi pekçok avantajı var ancak fütüristlere kulak verirsek, basılı kitabın geleceği de tıpkı ansiklopediler gibi olacak.

Uzak değil çok yakın zamanda artık çoğu evde basılı kitap, dergi, gazete kalmayacak, herşey digitale aktarılacak, artık okuyucu digitali tercih edeceğinden basılı kitap sınırlı sayıda üretilecek ve sadece niş bir ürün gibi yüksek bir fiyattan satışa sunulup kalın cilt kapakla kitaplıklarda 'sınırlı' sayıda varolacak.

Tüm bu yazdıklarım çevresinde toparlarsak;

Elbette düşün dünyanızı yaratmak, zenginleştirmek, renklendirmek, hareketlendirmek size kalmış ancak kitap; bir dünyadır, yaşam biçimidir. İster basılı, ister digital, hayatımızın içinde varolması kocaman bir ahenktir.

Kitap bir Sanat'tır

ve Sanat, günlük yaşamın ruhun üzerinde bıraktığı tozu temizler (Pablo Picasso)

Sizin yaşam biçiminiz ne?

Yazı: Hülya Meral

KİTABEVLERİ

Ada Kitapevi

Tünel'e doğru giderken geniş ön cephesi ile dikkat çeken kitapevi, bundan bir süre önce mekanın yarısını kafeye çevirdi. Eskidan çok daha fazla CD bölümü vardı. Meşrutiyet C. N:18 Aslı Han Dük:33Asmalı Mescit M. Galatasaray Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2527816

Alkım

Kadıköy Mühürdar Caddesi’nde 1999’da kuruldu. İki katlı dükkan 1000 metrekarenin üzerinde. Beşiktaş, Kadıköy, Ankara Kızılay ve Kayseri’de şubeleri var. İngilizce roman, şiir, hikaye kitapları da satıyorlar. Çok geniş bir yerli dergi reyonu bulunuyor. Arkeoloji, mitoloji ve şiir alanında çok zenginler.Tel: (216) 449 10 60

Amargi Feminist Kitabevi

Adından da anlaşıldığı üzere kadın sorunlarına ilişkin kitaplar, dergiler burada bulunuyor. Ayrıca kitabevi zaman zaman söyleşiler de düzenliyor. Kadın sorunlarına ilişkin araştırma yapmak isteyenler için iyi bir kaynak. Tel S. N:16 Taksim Ticaret Meslek Lisesi Karşısı Katip Mustafa Çelebi M. Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2510154

Arkeoloji Sanat Yayınları

Bünyesinde arkeoloji ile ilgili yayınları barındırıyor. Kendi çıkardığı yayınlar dışında yabancı dilde kitaplar da rahatça bulunabilir. Hayriye C. N:3 Çorlu Apt. D:4Galatasaray Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2930378

D& R Mağazaları

D&R ilk mağazasını 1997 Mayıs’ında, İstanbul Erenköy’de açtı. Şimdi tüm Türkiye’de toplam 60 mağazası var. Kanyon Alışveriş Merkezi içindeki mağazası 1800 metrekare. Yaklaşık yarısı kitaba ayrılmış. Kafesi ve okuma masaları var. Tüm D&R’lar içinde ürün yelpazesi en zengin olanı. DJ kabini bile var. Arasıra konserler veriliyor. Okuma günleri yapılıyor. Mağazanın tasarımı mimar Hakan Kıran tarafından yapılmış. Ürün gamında 200 binden fazla yerli, yabancı kitap, dergi ve müzik ürünleri, hobi ve multimedya grupları ile güncel ürünler bulunuyor. Tel: 0212 353 08 70

Denizler Kitabevi

Adından da anlaşlacağı üzere, sadece denizlerle ilgili kitaplar, yayınlar var burada. Denizle içiçe olmamıza rağmen denizden bir hayli uzak yaşayan bizler için cesaret isteyen bir iş ve yıllardır ayakta kalmasını bildi.İstiklal C. N:199 D:ATomtom M. Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2498893

Eren Yayıncılık & Kitabevi

Asmalımescit'te lokanta ve kafeler arasında iyice sıkışan kitapevi, özellikle öğretim üyelerinin sık sık ziyaret ettiği yerlerin başında geliyor. Roman ve popüler kitaplardan çok araştırma, tarih, sosyal bilimler gibi konulardaki kitapları bünyesinde barındırıyor.İstiklal C. Sofyalı S. N:34 Asmalı Mescit M. Tünel Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2512858

İstiklal

1999’da İstiklal Caddesi üzerinde açıldı. Yazar söyleşilerinin, kitap tanıtımlarının ve imza günlerinin yapıldığı bir çekim merkezi. Müzik ürünlerinde de geniş ve seçkin bir koleksiyona sahip. Sanatsal ürünler, puzzle, maket gibi hobi malzemeleri de satılıyor. 2005 yılının başlarında yayıncılığa da başladılar. Toplam 350 metrekare olan dükkan üç katlı. İngilizce ders kitapları da var. Tel: (212) 292 95 18

İmge Kitabevi

Çizgi romandan felsefeye, geziden romana, kadın sorunlarından mitolojiye hemen her dalda kitap yayınlayan ve internet üzerinden de satış yapan İmge'inn merkezi Beyoğlu'nda olmasına karşın büyük kitabevi Kadıköy'de. Mühürdar C. N:80/A Kadıköy Tel. (0216) 3486058

İnkılap Kitabevi

Neredeyse Cumhuriyet'le yaşıt olan yayınevi, yıllardır Sirkeci'de varlığını sürdüyordu. Daha sonra 1999 yılından itibaren Ümraniye, Beylikdüzü, Suadiye, Acarkent, Ataşehir, Maltepe, Levent semtlerinde açtığı kitabevleri ile geniş bir okur kitlesine de ulaşmayı başardı.Merkez: Çobançeşme Mahallesi Altay Sokak No: 8 Yenibosna Tel : 0212 496 11 11

Homer Kitabevi

Önceleri arkeoloji ve sanat tarihi alanlarında kitaplar yayınlayan ve satan kitapevi daha sonra yayınlarını çeşitlendirdi. Fotoğrafçılıktan siyasete geniş bir yelpazede kitaplar basılıyor ve satılıyor.Yeniçarşı C. N:12 D:AKuloğlu M. Galatasaray Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2495902

Literatür Kitabevi

Daha çok kendi çıkardığı yayınları bünyesinde barındırıyor. Yayın hayatına mesleki konulardaki kitaplarla başlayan Literatür, zamanla roman, çocuk kitapları da yayınlamaya başladı. İstiklal C. N:47 Emgen Hanı K:4 Şehit Muhtar M. Taksim Beyoğlu(0212) 2492829

Mavi Kum

Akdeniz çevresindeki tüm ülkelere, uygarlıklara ait kitapları, yayınları bulabileceğiniz, kafesinde oturup raflardaki kitapları okuyacağınız, düzenlenen söyleşi ve sergileri takip edebileceğiniz iki katlı şirin kitabevi Cihangir'de hayatını sürdürüyor.Cihangir C. N:13 Yıldız Apt. Cihangir M. Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2514440

Mesele

Cihangir'de Çukurcuma’da Yunan Konsolosluğu’nun sokağından Cihangir’e doğru ilerlerken görülen Mesele, bellibaşlı yayınevlerinden gelen 'indirimli' kitaplar satıyor. Sanat, kültür, teori kitapları, yabancı dilde ikinci dil kitaplar ve hatta gravürler, afişler bile var. Mekânda daha çok satışı azalmış kitapları, ucuz seri adı altında satışa sunuyor. Mesele Kitapçısı’nda yalnızca kitap değil, satışa sunulmuş avize ve aksesuarlara, kaset ve plaklara, gravürlere rastlamak mümkün. Turnacıbaşı sok.

Kabalcı

Beşiktaş’taki kitapçı 1995’te açıldı. Üç katlı dükkanın her katı 1000 metrekare civarında. Kitap, kırtasiye, hediyelik eşya, kozmetik, CD ve kaset satışı yapılıyor. Geniş bir İngilizce, Almanca ve Fransızca reyonları var. Lise ve üniversiteye yönelik ders kitapları da satılıyor. Kafeleri bulunuyor. Kabalcı aslında bir yayınevi. Yabancı kitapları ve yurtdışından gelen ürünleri kendileri ithal ediyorlar. "Kelepir kitaplar" bölümünde piyasada tükenmiş, sahaflık kitapların satışı indirimli olarak yapılıyor. Belli başlı boya ve fırça markalarını burada bulmak mümkün.Tel: (212) 327 33 22

Kağıt Gemi Kitapevi

Daha çok ikinci el kitaplar, dergiler, CD ve plaklar bulunduran kitapçının daha büyük dükkanı Galatasaray'daki Aslı Han pasajda bulunuyor. Ağa Hamam Cad. Altı patlar Sok. No: 2/1Cihangir /BeyoğluTel: 0212 249 80 02

Mephisto

Beyoğlu'nun vaz geçilmez adresleri arasına girdi bile. 2006 yılından bu yana internet üzerinden de hizmet veriyor. Üç kata yayılmış mekanda kitaplar, kafe, kırtasiye ve müzik bölümü yer alıyor. Kendi yayınladığı CD'leri dışında çok geniş bir müzik bölümü de dikkat çekici. Hemen girişte orta yerdeki kitap ve CD'lerin bulunduğu bölümü Beyoğlu'na cıkan herkes karıştırmalı diyoruz.İstiklal Cad. N:125 K:1, D:1 Taksim, Beyoğlu - İstanbul Tel: (0212) 2490696

Tarihçi Kitabevi

Tarihçi Kitabevi Kadıköy Moda’da yeni açıldı. Türk Tarih Kurumu, Tarih Vakfı gibi kuruluşların tüm kitaplarını bulunduran ve Necip Azakoğlu tarafından açılan Tarihçi, araştırmacılara çalışacak bir mekân da vaat ediyor. Üstelik çaya kahveye para ödemek zorunda kalmadan.” Gelecekte de Anadolu tarihine dair ne varsa Tarihçi Kitabevi’nde bulmak mümkün olacak.Moda Caddesi 104/a

Pandora

Beyoğlu 1991’de Beyoğlu Büyükparmakkapı Sokak’ta kuruldu, üç şube daha açtı. İnternet üzerinden de satış yapıyorlar. İngilizce, Türkçe kitap ve süreli yayınlar satılıyor. 30 bin çeşit Türkçe, 20 bin çeşit İngilizce kitap bulabilirsiniz. Her iki dilden üniversite eğitim kitapları da mevcut. Türkiye üzerine yazılan İngilizce kitapların sayısı iki bin civarında. Sanat, arkeoloji, tarih, edebiyat, yemek, hobi kitapları da bulunuyor. Kitap okuma ışığı, ayraç gibi kitap aksesuvarları da var. İstediğiniz kitabı internet üzerinden ayırıp daha sonra gidip alabiliyorsunuz.Tel: (212) 245 16 67

Remzi

1927’de Remzi Bengi tarafından kuruldu. İstanbul Beyazıt’ta açtığı bir dükkanla faaliyete geçti. Yayınevi olarak ilk kitabı Ömer Seyfettin’in "Yüksek Ökçeler" adlı eseri. 1994’te Akmerkez, 1995’te Rumeli Caddesi Nişantaşı şubesini açtı. Hemen bütün AVM'lerde bir şubesi bulunuyor. Rumeli şubesinde bir kafe de bulunuyor. Yabancı ve yerli dergi, ağırlıklı olarak İngilizce kitaplar, ajanda, takvim, DVD, VCD, databank, hediyelik eşya, kart, ayraç gibi ürünler de satılıyor.Tel: (212) 234 54 75

Robinson Crusoe

Beyoğlu İstiklal Caddesi’nde 1994’te kuruldu. Türkçe kütüphaneleri zengin ama İngilizce ve Fransızca kitaplar da bulabilirsiniz. Ortalama 3-4 haftada dünyanın her yanından sipariş getiriyorlar. Nisan Yayınları adında bir yayınevleri de var. Kitap konusunda bilgili olmayan elemanlara tezgahı teslim etmiyorlar. Kitapçıların çoğu yabancı kitapları buradan alıyor. Sanat, sinema, müzik, şiir, roman, resim kitapları da bulabilirsiniz. Dükkanın mimarisi Han Tümertekin’e ait.Tel: 0212 293 69 68

Say Kitabevi

Otuz yıldır Cağaloğlu'nda yokuşun alt tarafında hem binlerce kitap bastılar, dağttılar hem de satıyorlar. Başvuru ve kaynaktan romana, hobiden sanata kadar onlarca çeşit kitap basan yayınevinde çocuk kitapları da yer alıyor.Ankara Caddesi Pamir Han No: 54/4 SirkeciTelefon 0212 - 512 21 58 / 528 17 54

Simurg

Kedileriyle meşhur kitabevini kediseverler de ziyaret ediyor. Beyoğlu’ndaki 21 yıllık kitabevinin sahibi İbrahim Yılmaz. Genellikle kitap kurdu olanların uğrak yeri. Kitap ve süreli yayın dışında hiçbir şey satmıyor. Sahaflık da yapıyor. Simurg adında 74 kitap yayınlamış olan bir yayınevi de var. Türkiye’de basılan yabancı kitaplar bulunuyor, dışarıdan getirmiyorlar. Sipariş alıp çok hızlı bir şekilde servis ediyor, aradığınız her kitabı buluyorlar.Tel: 0212 292 27 12

Tekin Kitapevi

İstanbul'un tarihi semtinde yer alıyor. Sahaf niteliğindeki kitapçı kitap alıyor, kütüphane kuruyor, Osmanlıca kitaplardan ansiklopedilere çizgi romandan üniversite kitaplarına kadar pek çok çeşidi bünyesinde barındırıyor.Süleymaniye Mah. Süleymaniye Cad. No:5Süleymaniye İSTANBUL 0212 528 70 85 0535 823 97 04

Varlık Kitabevi

Cağaloğlu'nda yıllara meydan okuyan yayınevi, zaman zaman parlıyor, zaman zaman geçmişin ağırlığına yeniliyor. Yaşar Nabi Nayır'ın kurduğu yayınevi'nin çıkardığı kitaplar ve Varlık dergisi burada bulunabilir.Piyerloti cad. No: 7/9 Çemberlitaş-İstanbul-Türkiye Telefon : (0212) 516 20 04 Fax : (0212) 516 20 05Nobel Tıp Kitabevleriİşte yıllardır adını ve yerini koruyan bir kitabevi. Elbette tıp alanında kitapları bulunduruyor. Üniversite öğrencilerinin ilk uğrak yeri.Millet Cad. N:111 Denizabdal Mah. Çapa Fatih - İstanbul

Zıppa Kültür Kitabevi

Zıppa Kültür Kitabevi 2007 tarihinde kurulmuş 2008'de Dikilitaş-Bakırköy'e taşınmıştır. Kitabevi, kafe yanı sıra kırtasiye, oyun/oyuncak, müzik market, hediyelik eşya, bilgisayar ve elektronik eşya aksesuarları da bulunmakta,Ahu Sok. N:7/3 Dikilitaş YKB Sokağı Ahu Apt. Kartaltepe Mah. , Dikilitaş, Bakırköy - İstanbul Tel: (0212) 5710696

Galatasaray Sahaflar Çarşısı

Galatasaray Lisesi'nin karşısındaki sokaktan girin, Avrupa pasajının yanındaki pasajın iki katı tıka basa sahaf dükkanı dolu. Eski kitaplar, dergiler, poster ve kartpostallar, plaklar, ansiklopediler, ikinci el kitaplarla birlikte burada.

Akmar Pasajı Kitapçıları

Sadece Kadıköy'un değil, tüm İstanbul'un en ünlü pasajlarından olan Akmar'da onlarca kitabevi yer alıyor. Pek çoğu üniversiteye hazırlık kitapları ya da yabancı dil kurs kitapları satıyor. Bazılarında da ikinci el kitapları bulmak mümkün.

Beyazıt- Sahaflar Çarşısı

Bir zamanlar kitapkurtlarının ayrılamadığı mekan maalesef eski günlerinden çok uzakta. Eski kitaplar, nadir basılı eserlerin bulunduğu Sahaflar çarışı, zamana yenildi ve artık üniversite hazırlık kitapları satan sıradan bir çarşı halini aldı. Artık eski, nadide bir kitabı arayıp bulan kitapçı bile yok. Yine de eski günlerin hatırına dolaşmayı ihmal etmeyin.

REFERANDUM

Referanduma bir ay kala muhalefet ile iktidar partisi arasındaki düello tüm hızıyla devam ediyor.

Başbakan EVET, muhalefet HAYIR propagandası yapıyor. HAYIRcılar referandumdan Evet çıkması halinde AKP'nin ülkeyi böleceği, ülkenin daha antidemokratik bir yapıya bürüneceği, yargı ve yürütmenin tek partinin elinde olmasının yaratacağı kaygı üzerinden ilerlerken, EVETçiler darbe anayasasından kurtulmanın ve demokrasinin gereği olarak anayasa değişikliğine gidilmesi zorunluluğunu iletişim dili olarak kullanıyor.

Akademik dilin susup toplumsal karmaşa dilinin ağırlıkla kullanıldığı bu süreçte EVET- HAYIR kutupları oluşmuş, oyverenlerin kafası oldukça karışmış durumda. Özellikle gençler neye evet neye hayır diyeceklerini bilmiyorlar ve konunun bahsi açılınca o ortamdan uzaklaşıyorlar.

Siyasete özellikle ilgi duyan gençler var elbette, onlar da facebook, twitter gibi sosyal paylaşım sitelerinde konuyu masaya yatırıp tepkilerini ortaya koyuyorlar ancak bu elbette yeterli değil.

Gençler kendileriyle aynı dili konuşan liderlere kendini daha yakın hissediyor

Yaşları gençlere bir hayli uzak olan liderlerin gençlere de hitap eden bir üslup geliştirmesi, konuyu anlaşılır bir dille gençlerle tartışmaya açması ve bunun için partiler kanadında uygun platformlar oluşturulması gerekiyor. Çünkü gençler kendileriyle aynı dili konuşan liderlere kendini daha yakın hissediyor. Dolayısıyla önümüzdeki seçim ve seçimlerin kaderini cep telefonu ve internet ortamında yetişen gençlerin belirleyeceğini düşünürsek (18- 34 yaş arası 21.000 kişi- %43) üzerinde önemle durulması ve asla atlanılmaması gereken bir iletişim biçimi oluşturulması şart.

Bu seçimde verilecek cevap, çoğunlukla kıyafet alırken danışılan arkadaştan fikir alışverişi (ağızdan ağıza pazarlama) sırasında netleşecek. Dolayısıyla onları ciddiye almak, gençlerin dilinden konuşmak, basit ve yalın cümlelerle konunun özünü aktarıp ayrıntılarla gençleri boğmamak gerekiyor.

Son 30 yıldır konuşulamayanın konuşulduğu, çekinilen ve söylenemeyenin söylendiği bir oluşum sürecindeyiz. Bu siyasetçiler için de oyverenler için de oldukça önemli bir süreç vee bunu iyi değerlendirmek gerekiyor.

Hükümet iktidarını perçinlemek, muhalafet iktidarı yıpratmak peşinde

2011'de yapılacak seçimin provası sayılan ve 12 Eylül 2010'da yapılacak referandumu gündeme getiren hükümet, iktidarını perçinlemek isterken muhalefet, bu süreçte iktidarı yıpratmak istiyor. Sandıktan 'hayır' çıkarsa iktidar büyük oranda puan kaybedeceğe benzer.

Evet çıkarsa neler olacak?

Referandumun özellikle Recep Tayyip Erdoğan için büyük önemi var çünkü AKP tüzüğüne göre üç kez üstüste milletvekili olan kişi dördüncü kez aday olamıyor. Erdoğan 2011'de son kez aday olacak ve bu Çankaya'ya çıkması için son fırsat. Bu seçimlerden iktidar partisi olarak çıkması gerekiyor ki 2012'de Cumhurbaşkanını seçmek için sandığa gidildiğinde iktidar hala aynı gücünü koruyabilsin. Aksi taktirde Çankaya tehlikeye girecek. O yüzden AKP Evet'leri çok önemsiyor ve tüm iletişim çalışması bunun üzerine.

Referandumla Türkiye'nin siyasi geleceği de belirlenecek

12 Eylül'de sadece anayasa değişikliğini oylamayacağız, çetrefilli siyasi geleceği de belirlemiş olacağız. Sandıktan çıkacak sonuçlar muhalefet partilerin üst yönetimlerinde de iktidar partisinin üst yönetiminde de pek çok değişikliğe sahne olabilir. Bu sebeple sandığa gitmek hepimiz için önemli.

SONAR sokağın nabzını tuttu

SONAR'ın yüz yüze anket tekniğiyle 4.000 kişiye uyguladığı ve sokağın nabzını tuttuğu Ağustos ayı Genel Seçim anket sonucuna göre, AKP %37.23 alırken, CHP % 31.20'lik oy oranına sahip olmuş, MHP %13.59'da kalmış. Bu durumda AKP'nin %16'lık oranı Kürt vatandaşlarından gelirken Türk vatandaşlarından %20 alması birinci parti olmasına yetiyor.

Anketin bir diğer sonucu ise CHP'nin güçlenmesi ve referandum sürecinin bir kısım MHP ve SP seçmeninin AKP'ye kaymasına neden olması. CHP'nin yeni lideri ile uzlaşamayan bir grup sosyal demokrat seçmen ve parti örgütü DSP'nin oyunun %3'lerde seyretmesini sağlamış.

Ekonomi ile ilgili sorulan soruda %40.13'lük bir kesim ekonominin daha da kötüye gideceği beklentisi içindeyken, %25'i bugün ile aynı olacak demiş.

Türkiye'nin en önemli sorunu? sorusunun cevabı %73.72'lik oranla işsizlik ve istihdam olarak belirtirken, %65.19 ekonomik sorunlar ve pahalılık demiş.

En güvendiğiniz kurum sorusuna %75.95 ile TSK cevabı verilirken, %62.03 ile Emniyet, %54.70 ile Yargı'ya olan güven oranı belirtilmiş. %42.65 Cumhurbaşkanı derken, %35.45 Başbakan'a güveniyorum demiş.

Sandıktan ne çıkar şimdiden öngörmek imkansız ama SONAR'ın önceki anket sonuçlarının ufak bir yanılma payıyla tuttuğunu düşünürsek araştırmanın sonucuna göre ufukta koalisyon var...

iPAD İLE İLK BULUŞMAM

Apple'ın yeni oyuncağı iPAD ile ilk buluşmamız tek kelimeyle mükemmeldi. Steve Jobs'un elinde ne görsem içimden, elinden alıp hemen çocuklar gibi kurcalamak geldiğinden bu son teknoloji aracına da gıpta ile baktım ve onunla yapabileceklerimi hayal ettim bir an. Dünya, tablet kadar bilgisayarın içinde, o da benim avcumun içinde..:)

Pek çok "Application"ın rahatlıkla, gözü yormadan, pratik şekilde kullanılabildiği iPAD sayesinde artık kitap, gazete ve dergi gibi mecralar bu düz ama bir o kadar da renkli camdan seri şekilde takip edilebilecek, artık geleneksel medyaya yavaş yavaş elveda demek gerekecek. Yıllardır konuşulan, fütüristler tarafından yıllar önce öngörülen fikirler ve uygulamalar şimdiki zamanda bir bir gerçek oluyor, şaşırmamak gerek.

"Dur bakalım, ben kitap kokusu duymadan, gazeteye dokunmadan okuyamam" diyebilirsiniz, katılıyorum zira ben de okurken dokunma duyusunun hiçbir zaman ölmeyeceği kanısındayım ancak yeni trendin faydalarından yararlanmamak da kendini dar bir alana hapsetmek olur. Özellikle benim gibi çoğu zaman mobil gezenler ve bol bol seyahat edenler için iPAD gümüş tepside sunulmuş dahiyane bir buluş. Keza sırt çantamda ağır kitap ve gazeteleri taşımak son yıllarda oldukça yormaya başlamıştı. Ne kitaplarımı bırakabiliyor ne de yanıma aldığımda rahat edebiliyordum.

iPAD ile video izlemek de çok pratik. Hem yatay hem dikey kullanma şansınız var. iphone'daki gibi ufak dokunuşlarla ekrandaki görüntüyü büyütüp küçültebiliyorsunuz ve daha sayamadığım pek çok özellik..

Apple'a pek çok rakip geliyor

Sektörün önemli oyuncularından Apple’ın iPad satışı şimdiden 3 milyon adeti aştı. Bilgisayar şirketlerinin yıl sonuna kadar 11 milyon adet satış beklentisi var. iPad’in benzerini daha ucuza satmayı başaran Çinliler’in piyasada baskın çıkacağı öngörülüyor. Tablet rekabetinin ise Apple’ın hâkim olduğu ABD pazarının dışında gelişip daha sonra global boyuta taşınması bekleniyor. Bu alandaki ilk adımlar ise Lenovo’nın Çin'e gitmesi ve Dell’in ilk satışı İngiltere’de yapıp nabız ölçmesi olarak gösteriliyor. Böylelikle Apple sektöre giren diğer oyuncularla zorlu bir rekabete gireceğe benzer.

Rahmi Koç Müzesi'nde bilgisayarın tarihi

Hasköy'deki Rahmi Koç Müzesi'nde bilgisayarın hayata girdiği ilk günden bugünkü görünümüne baktığınızda sahiden bir tarih atlamışız hissine kavuşuyorsunuz. Bir oda dolusu alan kaplayan koca koca makineler artık çizgi kadar ince ve avcumuza sığıyor.

iPAD Migros raflarında

Yurtdışında 700- 800 dolara satılan iPAD'lerin Türkiye'deki tek distibütörü Migros, Referans Gazetesi'ne verdiği ilanla 17 Temmuz'dan itibaren 3M ve 5M mağazalarındaki raflarda iPAD satışına başlayacağını duyurmuş, 2 yıl garanti kapsamındaki makinenin 32 GB hafıza kartlı 3G özellikli olanını 2 bin 290 liradan, 64 GB ve 3G özellikli versiyonunu ise 2 bin 490 liradan 12 taksit imkanıyla alınabileceğini belirtmişti.

Türkiye'deki bilgisayar firmalarının satış rakamlarına ve özelliklerine baktığınızda oldukça yüksek gelen bu rakamlar pek çok teknoloji takipçisini hayalkırıklığına uğrattı, heyecanla bekleyenler şimdiden internetten siparişini vermiş, yeni dünyaya açılan kapının "anahtar"ının gelmesini bekliyor.

Bol teknolojili günler..

HOŞGELDİN RAMAZAN

Onbir ayın sultanına kavuşmaya günler kaldı. Yazın en sıcak günlerine denk gelen Ramazan ayında bu yıl 10 Ağustos Salı günü ilk teravih namazı kılınarak, 11 Ağustos Çarşamba günü oruç tutulmaya başlanacak.

Tüm Müslüman aleminde olduğu gibi Türkiye'de de çoluk-çocuk, genç- ihtiyar, kadın-erkek pekçok kişinin coşkuyla ve heyecanla beklediği, cömert iftar ve sahur sofralarıyla taçlandırılan Ramazan ayı, saygı, hoşgörü, birlik, beraberlik gibi manevi değerlerin de ön planda olduğu en kıymetli ay.

Açın halinden anlamayı, sabretmeyi, şükretmeyi, nefsimize hakim olmayı, nefsimizi sınamayı, hoşgörüyü, saygıyı, empati kurmayı, iç dünyamızı daha yakından izlememizi ve eksikliklerimizi görmemizi sağlayan bu zaman dilimi ailemize, eşimize, dostumuza, komşumuza da en yakın olduğumuz ay aynı zamanda.

Gözleri de karnı da doyuran sofralar

Eski Ramazanlar iftar topunun atılmasının heyecanla beklendiği, fırınların önünde uzadıkça uzayan yine de keyifle girilen pide kuyruklarıyla renklenen, top atılır atılmaz elinde pidelerle evlerine koşturan insan görüntülerine sahne olurdu.

Gözleri de karnı da doyuran sofralar birkaç saat öncesinden özenle hazırlanmaya başlanır, mutfakta sevimli bir telaş sarardı herkesi. Ramazan ayının on beşinden itibaren iftar davetleri başlar, hali vakti yerinde olanların sofrasına "selamınaleyküm" diyen teklifsiz oturur, kimse de ona sen kimsin diye sormazdı, yoldan geçeni doyurmak büyük bir erdem sayılırdı. Hatta Anadolu’daki bazı konaklarda konak sahibi tarafından hazırlatılmış yemekler tencerelere konulup konağın yan kapısından paravan vasıtasıyla ihtiyaçlı kimselere verilir ne alan ne de veren birbirini görürdü. Kör karanlıkta gümbürdeyen davul sesiyle ailecek sahura kalkılır, iftardan kalma pideler bölüşülerek yemeğe katıklık edilirdi.

Yaşama düzeninin iftar ve sahur saatlerine göre ayarlandığı eski Ramazanlar, aile fertlerinin ve toplumun birbirine daha fazla yakınlaşmasını sağlar, sohbeti ve paylaşımı arttırırdı. İftardan sonra kıraathanelerde toplanan mahalle halkı, o bölgenin meddahını dinler, hem öğrenir hem eğlenirdi. Teravih saatlerinde camilerde ibadet ederek iç huzura ulaşmayı arzulayan, teravih sonrasında orta oyunları, Hacivat- Karagöz'ü, kuklaları, fasılları, sihirbazları, ateş yutan akrobatları, cazbant ve kantoları izlemeye giden halk, sahur saatine kadar şenlik alanlarında vakit geçirir, imsak vaktiyle evlerine veya işyerlerine dağılırlardı. Eski Ramazanlar’ da tiyatroların bile özel uygulamaları olur, Ramazan'a özel matineler konurdu. Oruç tutanlar, yatsı ile iftar arasında gününü tiyatrolara koşarak geçirirdi.

Ramazan'da içecek

Eski ramazanlarda şerbet ve şuruplar, boza ve sahlep önemli Ramazan içecekleriydi. Demirhindi, ağaç kavunu, menekşe, kızılcık gibi şimdilerde adını bile duymadığımız içecekler karla soğutularak sunulur, nargile, çubuk veya kahve ile iftar keyfi tamamlanırdı. Kahvenin büyük konaklarda tüm misafirlere aynı anda verilmesi şarttı. Kahve ibriğinin soğumaması için gümüş zincirli ateşlikler yakılır, kahveler kafesli gümüş zarfların ucundan tutulmak suretiyle misafirlere ikram edilirdi. İftardan sonra haremağaları vasıtasıyla Sultan ve Kadın Efendilere saygılar iletilir, iltifatla beraber, derecelere göre “diş kirası” adı altında armağanlar ya da para alınırdı. Akraba ve dostlar arasında ise Ramazan’ın ilk haftasında habersiz iftara gitmek, bir saygı belirtisi sayılırdı.

Bayram sabahı

Bayram sabahı en çok çocukları sevindirirdi. Bayram namazı sonrası uzun zamandır yapılmayan kahvaltı edilir, komşu kapılarını tek tek çalan çocuklara önceden hazırlanmış mendilin içinde çikolata, şekerleme ve harçlık verilerek güzel bir ritüel yaşanırdı. Bayram davulcuları bütün ay sahura kaldırdıkları mahalle halkının kapısını çalar, yevmiyeliğini çıkarırdı.

Osmanlı’da Ramazan Gelenekleri

Orucun Açılma Vakti: İftar Osmanlı'da oruç açmak büyük törendi. Ne yemek yapılacağı, neyin ne zaman sofraya geleceği ve hangi yiyeceğin ne zaman sofrada yeneceği belliydi. İftar sofrasında oruç, iftariyeliklerle açılırdı. Damak lezzetine hitap edecek tüm iftariyelikler ayrı ayrı yerlerden alınırdı. Çeşit çeşit peynirler, siyah ve yeşil zeytinler, farklı kaplarda gelen rengarenk mis kokulu reçeller, pastırma, hurma ve ekmek yerine bir Ramazan klasiği olan pide, iftariyeliklerin olmazsa olmazlarındandı. İftariyeliklerin ardından çorba servise sunulur ve çorbalar bitirildikten sonra 40 kaptan fazla et, sebze, balık yemeği padişahın sofrasını donatırdı. Ramazanın baş tatlısı olan güllaç ve bunun gibi pek çok tatlı ana yemeklerden sonra afiyetle yenirdi. Tüm bu yiyeceklerin pişirilmesi, sofraya getirilmesi, sofradan kaldırılması adabına göre gerçekleştirilir, sofraya hizmet eden de sofradan yemek yiyen de iftara hürmet gösterirdi.

Sabah Ezanı Okunmadan: Sahur Gözleri de karnı da doyuran iftar sofrasına nazaran sabah ezanından önce yenen sahurda, mideyi yoracak et yemeklerinden ziyade, karnı bütün gün tok tutacak hamur işleri, pilav ve vücudun şeker ihtiyacını karşılayacak kurutulmuş meyvelerden yapılan hoşaflar yenirdi. Diş Kirası Ramazanın en önemli özelliklerinden biri de iftar sofralarına davetsiz gidilebilmesiydi. Osmanlı Sarayına Ramazan ayı boyunca iftara davetsiz olarak gelinebilirdi. Bunun haricinde Osmanlı Sarayının özel davetleri de olurdu. Ramazanın ilk on gününde Padişah, ayan ve mebusan reisleriyle birlikte vükelayı saraya iftar için davet ederdi. Sadrazamın baş köşede oturduğu bu sofra diğer iftar sofralarına göre çok daha mükellef olurdu ve hep birlikte daha çok vakit geçirilirdi. Bu sofralarda zengin ve leziz yemeklerden ziyade 'Diş Kirası' asıl büyük hediyeydi. Kahve, şerbet ve sigaralıklar içilirken Mabeyn Müdürü, Enderun Efendisi ile salona girerdi. Enderun efendisinin elinde büyükçe bir gümüş tepsi yer alırdı. Tepsinin üzerinde davetlilerin isimlerinin yazıldığı hediyeler olurdu. Bu hediyeler kıymetli saatler, tütün tabakalarından oluşurdu. Sarayda Görkemli Hazırlık Osmanlı Sarayında Matbah-Amire, ramazan ayı gelmeden tatlı bir telaş içine girerdi. Kilerdeki uçsuz bucaksız taş odaların, özenle seçilen yiyeceklerle doldurulması sarayda ramazanın en önemli habercisiydi. Taptaze yiyeceklerin renkleri, taş odaların soğukluğunu hissettirmezdi.

Mutfaklarda Bereket: Ramazan ayında, Osmanlı Sarayında kilerlerin özenle seçilen malzemelerle doldurulmasından, hazırlanacak iftar ve sahur sofralarının zenginlik ve bereket içinde geçeceği belli olurdu. Bu bereket tüm topraklarda tesirini gösterir ve Müslüman, Hıristiyan, Musevi demeden herkes tarafından paylaşılırdı.

Osmanlı’nın tüm Bereketi Ramazan Sofrasında Osmanlı toprakları üzerinde yer alan yörelerin kendine has tazelikleri ve bereketi günler öncesinden toplanmaya başlanırdı. Bu yörelerin özel lezzetleri özenle saraya taşınırdı. Tokat'ın, Malatya'nın Şam'ın kayısıları, Ankara'nın balları, Antep'in kuru baklavaları, fıstıklı, bademli, cevizli sucukları, İzmir'in kuru incirleri, vişneleri, üzümleri ve bunun gibi daha pek çokları ramazan sofralarında damaklara layık olacak biçimde toplanır, özenle saklanır ve on bir ayın sultanı ramazan için hazır bekletilirdi.

En Lezzetli Yarışma: Toplumun yüksek kültürünü oluşturan en önemli ramazan geleneklerden biri arife gününde Osmanlı sultanlarının ramazan öncesinde kutsal emanetleri ziyaret etmesiydi. Hazreti Muhammed'in vasiyet ederek Veysel Karani'ye hediye ettiği hırkanın bulunduğu Hırka-i Şerif'e arife günü gitmek Osmanlı Sarayı için en önemli ritüellerden biriydi. Bu ritüelin hemen ardından saray sultanlarına çeşitli ahçıların hazırladığı soğanlı yumurtalar ikram edilirdi. Her bir soğanlı yumurtayı tek tek tadan sultanlar, aşçıların ustalıklarını lezzet testine tabi tutardı. En beğenilen soğanlı yumurtanın aşçısı, ramazan ayı boyunca sultanın yemeklerini pişirmeye hak kazandırılarak ödüllendirilirdi. İslam dininin değil ama bir Osmanlı Saray geleneği olan bu yemek, günümüzde bile iftar sofralarının olmazsa olmazları arasında yer alır.

Şimdiki ramazanlar eskiyi aratıyor

Şimdiki ramazanlarda mahya ışıklarıyla aydınlanmış camilerin oluşturduğu büyüleyici atmosferde şehrin gürültüsünden iftar topunu duyamasak da, pide kuyrukları eskisi kadar uzun olmasa da aynı telaşı, aynı heyecanı sokaklarda hissetmemiz mümkün. Belediyeler aracılığıyla nerdeyse her semte kurulmuş iftar çadırlarından işten çıkıp iftara yetişemeyen de evinde bir tas çorba yapacak maddi gücü bulunmayan da faydalanabiliyor.

Eskisine nazaran iftar davetleri seyrekleşse de geniş ailelerde eski gelenekler sürdürülerek büyüklerin evinde toplanılıp sahur vaktine kadar ikramlarla süren bir ramazan yaşanıyor. Bazı işyerleri ise toplu iftar yemekleri düzenleyerek Ramazan'da biraraya gelebiliyor.

Maddi durumu müsait olanların marketlerle anlaşıp iftariyelik paketlerle yoksul ailelere yardımda bulunduğu şimdiki ramazanlarda, ramazan davulcularının yerini de cep telefonları almış durumda. Sahura kalkmayanlar veya oruç tutmayanlar davul sesinden ve gürültüden dolayı alarmı çalan arabalardan rahatsız olsa da kaybolmak üzere olan gelenek bazı mahallelerde halen sürüyor. Ramazan davulcuları bayram sabahı bütün ay çaldığı davulun bahşişini toplamak için kapı kapı dolaşıp bayramlaşıyor.

Ramazan'da eğlence

Sultanahmet Meydanı, Eyüp Sultan ve Feshane’de Ramazan’ın ruhuna uygun düzenlenen eğlenceler, etkinlikler, gösteriler de sahur vaktine kadar süren eski Ramazanları yaşatmamız için birer vesile.

Televizyonlardan yapılan canlı yayınlarla, eski ramazanların anlatımıyla, sohbetlerle, Hacivat- Karagöz gösterimleriyle, pamuk şeker, kağıt helva, horoz şekeri, elma şekeri gibi nostaljik objelerin ahengiyle yaşanan ramazan ayında tiyatrolara rağbet azalsa da bazı belediyeler özel tiyatrolarla anlaşma yaparak halka eski tatları yaşatmaya çalışıyor.

Bayramlar eski heyecanını kaybediyor

Son yıllarda bayramlar da eski ihtişamını, sıcaklığını ve heyecanını kaybetmiş durumda. Her ne kadar bayram ziyaretleriyle gelenekler sürdürülmeye çalışılsa da pek çok kişi bayram günlerini tatil fırsatı olarak değerlendirip şehirdışında geçiriyor. Artık özellikle bayramlık alışverişine çıkan aileler de görmüyoruz, hazırlanan mükellef bayram sofraları da. Bayramlıklarını giyip kapı kapı dolaşarak şeker toplayan bayram çocukları da yok, onlara şeker ikram eden evsahipleri de..

Mobil Mescit ve yüzyüze vaaz

Diyanet İşleri Başkanlığı bu yıl Ramazan’da bazı camilerde merkezi vaaz yerine yüz yüze vaaz sistemini getirecek. Buna göre yayla geleneğinin devam ettiği bölgelere de mobil mescitler kurulacak, Ramazan ayının Ağustos'a denk gelmesi sebebiyle sahil sitelerinin bulunduğu mahallerde namaz kılabilecek mobil (çadır) mescitler kurulacak ve ihtiyaçlarının karşılanmasına çalışılacak. Kur’an-ı Kerim’in kişi ve toplum hayatına kazandırdığı değerler, Kur’an-ı Kerim’in hayatımızdaki yeri, Kur’an ve insan hakları, Kur’an ve çevre, Kur’an ve Kadın gibi başlıklarIarın ele alınacağı vaaz sisteminde interaktif bir ortam sağlanması amaçlanıyor.

Ramazan ayının yaz aylarına denk gelmesi sebebiyle camilerde ibadet edenleri de sıcakta nasıl oruç tutacağız, camide nasıl nefes alacağız tedirginliği sardı. Bu durumda en iyi kıstas serin ve klimalı camilerin tercih edileceğini söyleyebilirim. Yapısı itibariyle klima/havalandırması olan ve namaz kılarken en çok rahat edilen 5 camii ise şöyle:

1- Bebek Camii

2- Beşiktaş Kaptan İbrahim Paşa Camii

3- Ortaköy Camii

4- Arnavutköy Camii

5- Bezmialem Valide Sultan Camii

Bu camiler haricinde Hazreti Muhammed'in vasiyet ederek Veysel Karani'ye hediye ettiği hırkanın bulunduğu Fatih'teki Hırka-i Şerif Camii'nde korunan Hırka-i Şerif ziyaret edilebilir.

Ramazan'da görülebilecek diğer camiler

Süleymaniye Camii ve Külliyesi
1550-1557 yılları arasında Mimar Sinan tarafından inşa edildi. Ramazan ayı boyunca İstanbullular'ın akın ettiği cami Sultanahmet ve Eminönü'ne çok yakın. Klasik Osmanlı mimarisinin günümüzdeki en önemli temsilcilerinden biri olarak yaşayan Süleymaniye Camii'nin manzarası muhteşem.

Büyük Selimiye Camii
Üsküdar'ın Selimiye semtinde Selimiye kışlasının hemen yanında yer alan Büyük selimiye Camii, 1801-1805 tarihleri arasında Sultan III. tarafından yaptırılmış. Mimarı belli değil. Görkemli bir yapı olan caminin ünyesinde hünkar kasrı, mekteb, muvakkidhane, çeşme ve sebil bulunmakta.

Eyüp Sultan Camii
Ramazan'da akşamları ışıl ışıl oluyor. İstanbul'un sahip olduğu en önemli eserlerden biri olan bu camiyi, 1459 yılında Fatih Sultan Mehmet yaptırdı. 1766 yılındaki İstanbul depreminde oldukça zarar gören eser, Sultan III. Selim tarafından 1800 yılında tekrar inşa ettirildi. Caminin altın yaldızla kaplanmış süslemeleri dikkat çekiyor.

Sultan Ahmet Camii
Cami yılın her dönemi ziyaretçi akınına uğrayan ibadet mekanlarından. 1609-1616 yılları arasında mimar Sedefkar Mehmet Ağa tarafından inşa edilen yapının her ayrıntısında ince bir işçilik var.

Fatih Camii
Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Fatih Camisi, Fatih Külliyesi'nin içinde. 1509 yılındaki büyük İstanbul depreminde büyük hasar gören eser, II. Beyazıt döneminde elden geçirildi. 1766 yılında ikinci bir depreme maruz kalınca çok ağır bir hasar aldı.

Beyazıt Camii
İstanbul Üniversitesi'nin heybetli kapısının karşısında bulunan Beyazıt Camii'ni Sultan Bayezid Veli, mimar Yakup Şah'a yaptırdı. Caminin sağında Beyazıt Devlet Kütüphanesi, solunda ise Vakıf Hat Sanatları Müzesi var. Çınaraltı, Sahaflar Çarşısı ve Kapalıçarşı, Beyazıt Camisi'nin hemen yanında bulunan önemli noktalar.

Büyük Mecidiye Camii (Ortaköy Camii)
1853 yılında inşa edilen Ortaköy Büyük Mecidiye Camisi'nin mimarı Nigoğos Balyan. Abdülmecit tarafından hayata geçirilen eser, barok stili yansıtıyor. İki tane şerefeli minaresi olan caminin duvarlarında beyaz kesme taş kullanılmış.

Molla Zeyrek Camii
Bizans dönemi yapısı Pantokrator Kilisesi, Fatih Sultan Mehmet döneminde cami olarak yeniden yapılandırıldı. Günümüzde yalnızca güney bölümü kullanılıyor.

Yeni Camii
Yeni Camii ya da Valide Sultan Camii'nin temeli 1597 yılında Sultan III. Murat'ın eşi Safiye Sultan'ın emriyle atılmış. İstanbul'un simgelerinden biri olan camii, özellikle önündeki her daim bulunan kuşlarıyla meşhur.

Mihrimah Sultan Camii
Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı Mihrimah Sultan tarafından 1548'de Üsküdar Meydanı'nda inşa ettirilen caminin Mimarı Mimar Sinan. Camiyle medrese arasında Mihrimah Sultan'ın iki oğlunun ve Sadrazam İbrahim Ethem Paşa'nın türbeleri bulunuyor.

2010 RAMAZAN ETKİNLİKLERİ

Şimdilerde zamanla yarıştığımız, trafikle boğuştuğumuz metropol hayatında eski ramazanlardan eser kalmamış olsa da Sultanahmet Meydanı, Feshane, Eyüp Sultan Camii gibi alanlarda her yıl olduğu gibi bu yıl da pek çok etkinlik düzenlenecek, camiiler mahya ışıkları ile aydınlanacak.

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinlikleri kapsamında Yenikapı Mevlevihanesi'nde Pazar günleri Sema-i Ayin Şerif'leri devam ederken Uluslararası Mevlana Vakfı Türk Müziği Topluluğu "Ramazan İlahileri" başlığıyla konserler verecek. Ayrıca günümüzde unutulmuş İstanbul ritüeli olan Teravih-i Enderun ve Cumhur Müezzinliği adlı program her akşam teravih saatlerinde İstanbul'un belli başlı semtlerinde program gerçekleştirecekler.

NARÇEKİRDEKLERİ ile yeni bir başlangıç

Sevgili dostlar,

Uzun zamandır oluşturmayı planladığım, gezmeyi, eğlenmeyi, keşfetmeyi ve paylaşmayı sevenlerin buluşma noktası olacağını umduğum narçekirdekleri ile aklınıza gelebilecek pekçok şeyi bu ortamda toparlamayı umud ediyorum.

Seyahatten, spora, kültür sanattan güncel olaylara, modadan, teknolojiye, internete kadar aradığınız pek çok şey bu blogta uzunca zamanlar geçirmenize olanak sağlayacak. Sağlam fikrim var diyenleri, bunu ıskalama sakın diyeceğiniz konuları, (yediğiniz içtiğiniz sizin olsun) gezdiğiniz ülkeleri, şehirleri, keşfettiğiniz eğlence mekanlarını, restaurantları, modadaki son trendleri siz de benimle paylaşmayı unutmayın. Gelin birlikte narçekirdekleri gibi paylaştıkça çoğalalım.

Hülya Meral