KİTAP; BİR DÜNYADIR, BİR YAŞAM BİÇİMİDİR

Beni Antalya Havalaalanı'ndan İstanbul'a getirecek uçağım rötar yapmıştı, tüm hafta sürekli hareket halinde olacağımı bildiğimden yanıma kitap almamıştım ama kitap kokusu da burnumda tütüyordu. Rötardan dolayı hediyelik eşya dükkanlarını gezmektense kitabevine girip bir-iki kitap karıştırayım dedim, birkaç kitap seçip oturdum masaya.

Karşımda 20'li yaşların başında olduğunu tahmin ettiğim iki genç bir raftan diğerine gidiyor, ne alacakları konusunda en ufak bir fikir sahibi olmadıkları her hallerinden anlaşılıyordu.

Biri diğerine "oğlum gel şurdan birer kitap alalım, entel dantel görünelim, kızlar artık öylelerine bakıyor" dedikten sonra "Çok satanlar" bölümünden birer kitap kapıp hızlıca kasaya yöneldiler..

1960'larda 70'lerde 80'lerde insanların siyasi ve ekonomik güçlükler sebebiyle ya gizli gizli ya da evinde ışık olmadığı için sokak lambası altında kitap okumaya, ders çalışmaya çalıştığı zamanlar aklıma gelince arkalarından gülsem mi ağlasam mı bilemedim.

Kitap okumak demek ki şimdilerde genç kızları etkilemek için kullanılıyordu. Üstelik 'Çok satanlar' bölümünden içine, arka kapağına, yazarına bakmadan alınmıştı. Ne üzücü..Umarım gördüğüm manzara azınlıktaki gençler için geçerlidir.

Yıllar önce kitap fuarı için İzmir Fuar Alanı'na girdiğimde gördüğüm kalabalığa ve uzayıp giden kuyruğa inanamamış, fuarı dolaşırken katılan yayınevi ve okuyucu sayısını, okuyucuların yazarlara ve kitaplara olan ilgisini hayretle izlemiştim.

Ankara'da halk otobüsünde seyahat ederken ayakta giden yolcuların kısa mesafede ulaşacakları yolculuk sırasında bile ellerinden kitap düşürmediğini görünce iyiden iyiye keyiflenmiştim.

Belki şehrin kalabalığından, belki de ilgi alanlarının, aktivitelerin sayısının fazlalığından olsa gerek İstanbul'da bu tarz görüntülerle belirli semtlerde veya üniversite çevreleri haricinde çok karşılaşmadığım için şaşırmış, keşke yaşadığım şehirde elinde kitapla dolaşan yüzlerce insan olsa diye düşünmüştüm.

Niş kitaplara doğru

Kitap okuma alışkanlıklarının yıllarla ve her yeni nesille değiştiği günümüzde, okuyucular artık özel ilgi alanlarına yönelik yoga, meditasyon, yemek kültürü, şarap kültürü, fotoğrafçılık, seyahat, avcılık, dalış ..vs gibi niş konulara ilgi göstermeye başladı.

Belli ki önceden de bu tarz konulara ilgi vardı ama bu kadar kaynak yayımlanmıyordu. Şimdi bir kitapçıya girip yemek kültürü ile ilgili kitap arasanız bırakın Türkiye'deki herhangi bir şehrin ünlü yemeklerini köyünde bile nesi ünlüdür bulabiliyorsunuz veya İtalya'nın ismini daha önce hiç duymadığınız kasabasında enfes şaraplar üretildiğini, neden bu şarapların bu kadar güzel olduğunu sebepleriyle okuyabiliyorsunuz.

Çok okunanlar

Her çok satan iyidir veya kötüdür diyemeyiz elbette ama okuyucular tarafından son zamanlarda en çok tercih edilen kitaplara gelirsek;

Özellikle Elif Şafak'ın 'Firarperest'i, Ece Temelkuran'ın 'Muz Sesleri', Dan Brown'ın 'Kayıp Sembol'ü, Adam Fawer'in 'Olasılıksız'ı, Can Dündar'ın 'Lüsyen'i, Stieg Larsson'un 'Ejderha Dövmeli Kız'ı, Ahmet Ümit'in 'İstanbul Hatırası', Paulo Coelho'nun 'Brida'sı, Hanefi Avcı'nın 'Haliç'te Yaşayan Simonlar'ı oldukça popüler.

Her kitap 80 yaşında bir insan kadar bilgedir

Bana göre okunan her ne olursa olsun her kitap 80 yaşında bir insan kadar bilgedir. Kabul, kimi saçmalar, kimi palavra atar, kimi makyajdır, modadır, trendtir anlatır durur. Ama insan her kitap okuduğunda yeni bir denize, yeni bir ufka yelken açar, daha çok merak eder, merakı onu başka kitap arayışına iter ve bu böyle devam eder durur. Önemli olan insanın duyularına bir kez olsun kitap kokusu nüfus edebilsin..

Kitap okumak mesai harcanan bir iştir

NTV'de Gece Gündüz programını sunan, edebiyatçı- yazar Yekta Kopan'ın sinir olduğu bir soru-cevap vardır, boş zamanlarınızda ne yaparsınız sorusuna verilen "kitap okurum" cevabı Kopan kadar pek çok kitap seveni de derinden yaralar.

Çünkü kitap okumak baya baya mesai harcanan bir 'iş'tir. Boş zamanda insan kek yapabilir, play station oynayabilir falan ama kitap okumak başlıbaşına bir süreçtir.

Kitap zihin açar

Zihni açan, harekete geçiren kitap, sosyal ortamlarda söyleyecek sözün olmasını sağlar. Kız veya erkek arkadaşına okuyacağın şiirlerin, söyleyeceğin güzel sözlerin kaynağı kitaplardır. Kitap, girmek istersen seni içine alır ve kolay kolay bırakmaz.

e-Kitap

Kitap demişken e-kitap'a değinmeden olmaz. İlk defa 1998'de Rocket eBook ve Softbook isimli ürünlerle tanıştığımız e-Kitap'ın popülaritesi özellikle son aylarda daha da artmış durumda.

E-Kitap'ın yerini sağlamlaştıran unsur kuşkusuz eMürekkep teknolojili Reader'ı 2006'da piyasaya süren Sony ve 2005'te Mobipocket firmasını bünyesine dahil edip iki yıl sonra Kindle'ı ortaya çıkaran Amazon.com.

Bu durum hem okuyucularda hem de global teknoloji devlerinde heyecan ve büyük yankı yaratıyor.

2011'e geldiğinizde piyasada satılan ebook readerların iki hafta boyunca şarj etmeden 8.000- 10.000 sayfa kitap okuma imkanı sunduğunu görebiliyorsunuz.

Üstelik kontrastı ilk çıkanlara göre çok daha yüksek, gözü yormuyor. Cihazlar sadece kitap okumayı sağlamıyor, medya dosyalarını oynatıp, ajanda oluşturabiliyorsunuz. Wifi desteğiyle internet erişimi sağlayıp, 3G teknolojisiyle hızlı hareket edebiliyorsunuz.

Peki cihazı aldım, e-Kitap'ı nereden satın alacağım diyorsunuz.. Açık söylemek gerekirse Türkiye'de satışa sunulan e-Kitap sayısı ve çeşidi henüz çok yetersiz. Bu konuda Can Yayınları ilk harekete geçen yayınevi.

İnternetten satın alabileceğiniz bir başka site ise idefix.com. Idefix kitapları digital ortama aktararak bu ihtiyacı karşılıyordu, yaklaşık bir ay önce de Ipad için Kitaplık isimli uygulamayı duyurdu ve App Store'da ilk sıraya yükseldi.

Ipad'de İngilizce kitap bulabilyorsunuz fakat Kitaplık, şu anda Türkçe tek alternatif. Ayraç ekleme ve yazı boyutuyla oynama olanağıyla kolay kullanımı var, kitabın yüzde kaçını okuduğunuzu da görebiliyorsunuz ancak kitabın sayfa sayısını veya kaçıncı sayfada olduğunuzu göremiyorsunuz.

2011'de Amazon'da satışı yapılan yarım milyon cihaz var dolayısıyla Türkiye için katedecek uzun bir yol var gibi görünüyor.

Basılı kitap digitale karşı mı?

Basılı kitap okumanın tadı elbette hiçbirşeyle ölçülemez. E-kitap'ın yer ve mekandan bağımsızlık, kağıttan tasarruf, pratik ve ergonomik kullanım, korsan kitabın önüne geçmek gibi pekçok avantajı var ancak fütüristlere kulak verirsek, basılı kitabın geleceği de tıpkı ansiklopediler gibi olacak.

Uzak değil çok yakın zamanda artık çoğu evde basılı kitap, dergi, gazete kalmayacak, herşey digitale aktarılacak, artık okuyucu digitali tercih edeceğinden basılı kitap sınırlı sayıda üretilecek ve sadece niş bir ürün gibi yüksek bir fiyattan satışa sunulup kalın cilt kapakla kitaplıklarda 'sınırlı' sayıda varolacak.

Tüm bu yazdıklarım çevresinde toparlarsak;

Elbette düşün dünyanızı yaratmak, zenginleştirmek, renklendirmek, hareketlendirmek size kalmış ancak kitap; bir dünyadır, yaşam biçimidir. İster basılı, ister digital, hayatımızın içinde varolması kocaman bir ahenktir.

Kitap bir Sanat'tır

ve Sanat, günlük yaşamın ruhun üzerinde bıraktığı tozu temizler (Pablo Picasso)

Sizin yaşam biçiminiz ne?

Yazı: Hülya Meral

KİTABEVLERİ

Ada Kitapevi

Tünel'e doğru giderken geniş ön cephesi ile dikkat çeken kitapevi, bundan bir süre önce mekanın yarısını kafeye çevirdi. Eskidan çok daha fazla CD bölümü vardı. Meşrutiyet C. N:18 Aslı Han Dük:33Asmalı Mescit M. Galatasaray Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2527816

Alkım

Kadıköy Mühürdar Caddesi’nde 1999’da kuruldu. İki katlı dükkan 1000 metrekarenin üzerinde. Beşiktaş, Kadıköy, Ankara Kızılay ve Kayseri’de şubeleri var. İngilizce roman, şiir, hikaye kitapları da satıyorlar. Çok geniş bir yerli dergi reyonu bulunuyor. Arkeoloji, mitoloji ve şiir alanında çok zenginler.Tel: (216) 449 10 60

Amargi Feminist Kitabevi

Adından da anlaşıldığı üzere kadın sorunlarına ilişkin kitaplar, dergiler burada bulunuyor. Ayrıca kitabevi zaman zaman söyleşiler de düzenliyor. Kadın sorunlarına ilişkin araştırma yapmak isteyenler için iyi bir kaynak. Tel S. N:16 Taksim Ticaret Meslek Lisesi Karşısı Katip Mustafa Çelebi M. Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2510154

Arkeoloji Sanat Yayınları

Bünyesinde arkeoloji ile ilgili yayınları barındırıyor. Kendi çıkardığı yayınlar dışında yabancı dilde kitaplar da rahatça bulunabilir. Hayriye C. N:3 Çorlu Apt. D:4Galatasaray Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2930378

D& R Mağazaları

D&R ilk mağazasını 1997 Mayıs’ında, İstanbul Erenköy’de açtı. Şimdi tüm Türkiye’de toplam 60 mağazası var. Kanyon Alışveriş Merkezi içindeki mağazası 1800 metrekare. Yaklaşık yarısı kitaba ayrılmış. Kafesi ve okuma masaları var. Tüm D&R’lar içinde ürün yelpazesi en zengin olanı. DJ kabini bile var. Arasıra konserler veriliyor. Okuma günleri yapılıyor. Mağazanın tasarımı mimar Hakan Kıran tarafından yapılmış. Ürün gamında 200 binden fazla yerli, yabancı kitap, dergi ve müzik ürünleri, hobi ve multimedya grupları ile güncel ürünler bulunuyor. Tel: 0212 353 08 70

Denizler Kitabevi

Adından da anlaşlacağı üzere, sadece denizlerle ilgili kitaplar, yayınlar var burada. Denizle içiçe olmamıza rağmen denizden bir hayli uzak yaşayan bizler için cesaret isteyen bir iş ve yıllardır ayakta kalmasını bildi.İstiklal C. N:199 D:ATomtom M. Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2498893

Eren Yayıncılık & Kitabevi

Asmalımescit'te lokanta ve kafeler arasında iyice sıkışan kitapevi, özellikle öğretim üyelerinin sık sık ziyaret ettiği yerlerin başında geliyor. Roman ve popüler kitaplardan çok araştırma, tarih, sosyal bilimler gibi konulardaki kitapları bünyesinde barındırıyor.İstiklal C. Sofyalı S. N:34 Asmalı Mescit M. Tünel Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2512858

İstiklal

1999’da İstiklal Caddesi üzerinde açıldı. Yazar söyleşilerinin, kitap tanıtımlarının ve imza günlerinin yapıldığı bir çekim merkezi. Müzik ürünlerinde de geniş ve seçkin bir koleksiyona sahip. Sanatsal ürünler, puzzle, maket gibi hobi malzemeleri de satılıyor. 2005 yılının başlarında yayıncılığa da başladılar. Toplam 350 metrekare olan dükkan üç katlı. İngilizce ders kitapları da var. Tel: (212) 292 95 18

İmge Kitabevi

Çizgi romandan felsefeye, geziden romana, kadın sorunlarından mitolojiye hemen her dalda kitap yayınlayan ve internet üzerinden de satış yapan İmge'inn merkezi Beyoğlu'nda olmasına karşın büyük kitabevi Kadıköy'de. Mühürdar C. N:80/A Kadıköy Tel. (0216) 3486058

İnkılap Kitabevi

Neredeyse Cumhuriyet'le yaşıt olan yayınevi, yıllardır Sirkeci'de varlığını sürdüyordu. Daha sonra 1999 yılından itibaren Ümraniye, Beylikdüzü, Suadiye, Acarkent, Ataşehir, Maltepe, Levent semtlerinde açtığı kitabevleri ile geniş bir okur kitlesine de ulaşmayı başardı.Merkez: Çobançeşme Mahallesi Altay Sokak No: 8 Yenibosna Tel : 0212 496 11 11

Homer Kitabevi

Önceleri arkeoloji ve sanat tarihi alanlarında kitaplar yayınlayan ve satan kitapevi daha sonra yayınlarını çeşitlendirdi. Fotoğrafçılıktan siyasete geniş bir yelpazede kitaplar basılıyor ve satılıyor.Yeniçarşı C. N:12 D:AKuloğlu M. Galatasaray Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2495902

Literatür Kitabevi

Daha çok kendi çıkardığı yayınları bünyesinde barındırıyor. Yayın hayatına mesleki konulardaki kitaplarla başlayan Literatür, zamanla roman, çocuk kitapları da yayınlamaya başladı. İstiklal C. N:47 Emgen Hanı K:4 Şehit Muhtar M. Taksim Beyoğlu(0212) 2492829

Mavi Kum

Akdeniz çevresindeki tüm ülkelere, uygarlıklara ait kitapları, yayınları bulabileceğiniz, kafesinde oturup raflardaki kitapları okuyacağınız, düzenlenen söyleşi ve sergileri takip edebileceğiniz iki katlı şirin kitabevi Cihangir'de hayatını sürdürüyor.Cihangir C. N:13 Yıldız Apt. Cihangir M. Beyoğlu - İSTANBUL(0212) 2514440

Mesele

Cihangir'de Çukurcuma’da Yunan Konsolosluğu’nun sokağından Cihangir’e doğru ilerlerken görülen Mesele, bellibaşlı yayınevlerinden gelen 'indirimli' kitaplar satıyor. Sanat, kültür, teori kitapları, yabancı dilde ikinci dil kitaplar ve hatta gravürler, afişler bile var. Mekânda daha çok satışı azalmış kitapları, ucuz seri adı altında satışa sunuyor. Mesele Kitapçısı’nda yalnızca kitap değil, satışa sunulmuş avize ve aksesuarlara, kaset ve plaklara, gravürlere rastlamak mümkün. Turnacıbaşı sok.

Kabalcı

Beşiktaş’taki kitapçı 1995’te açıldı. Üç katlı dükkanın her katı 1000 metrekare civarında. Kitap, kırtasiye, hediyelik eşya, kozmetik, CD ve kaset satışı yapılıyor. Geniş bir İngilizce, Almanca ve Fransızca reyonları var. Lise ve üniversiteye yönelik ders kitapları da satılıyor. Kafeleri bulunuyor. Kabalcı aslında bir yayınevi. Yabancı kitapları ve yurtdışından gelen ürünleri kendileri ithal ediyorlar. "Kelepir kitaplar" bölümünde piyasada tükenmiş, sahaflık kitapların satışı indirimli olarak yapılıyor. Belli başlı boya ve fırça markalarını burada bulmak mümkün.Tel: (212) 327 33 22

Kağıt Gemi Kitapevi

Daha çok ikinci el kitaplar, dergiler, CD ve plaklar bulunduran kitapçının daha büyük dükkanı Galatasaray'daki Aslı Han pasajda bulunuyor. Ağa Hamam Cad. Altı patlar Sok. No: 2/1Cihangir /BeyoğluTel: 0212 249 80 02

Mephisto

Beyoğlu'nun vaz geçilmez adresleri arasına girdi bile. 2006 yılından bu yana internet üzerinden de hizmet veriyor. Üç kata yayılmış mekanda kitaplar, kafe, kırtasiye ve müzik bölümü yer alıyor. Kendi yayınladığı CD'leri dışında çok geniş bir müzik bölümü de dikkat çekici. Hemen girişte orta yerdeki kitap ve CD'lerin bulunduğu bölümü Beyoğlu'na cıkan herkes karıştırmalı diyoruz.İstiklal Cad. N:125 K:1, D:1 Taksim, Beyoğlu - İstanbul Tel: (0212) 2490696

Tarihçi Kitabevi

Tarihçi Kitabevi Kadıköy Moda’da yeni açıldı. Türk Tarih Kurumu, Tarih Vakfı gibi kuruluşların tüm kitaplarını bulunduran ve Necip Azakoğlu tarafından açılan Tarihçi, araştırmacılara çalışacak bir mekân da vaat ediyor. Üstelik çaya kahveye para ödemek zorunda kalmadan.” Gelecekte de Anadolu tarihine dair ne varsa Tarihçi Kitabevi’nde bulmak mümkün olacak.Moda Caddesi 104/a

Pandora

Beyoğlu 1991’de Beyoğlu Büyükparmakkapı Sokak’ta kuruldu, üç şube daha açtı. İnternet üzerinden de satış yapıyorlar. İngilizce, Türkçe kitap ve süreli yayınlar satılıyor. 30 bin çeşit Türkçe, 20 bin çeşit İngilizce kitap bulabilirsiniz. Her iki dilden üniversite eğitim kitapları da mevcut. Türkiye üzerine yazılan İngilizce kitapların sayısı iki bin civarında. Sanat, arkeoloji, tarih, edebiyat, yemek, hobi kitapları da bulunuyor. Kitap okuma ışığı, ayraç gibi kitap aksesuvarları da var. İstediğiniz kitabı internet üzerinden ayırıp daha sonra gidip alabiliyorsunuz.Tel: (212) 245 16 67

Remzi

1927’de Remzi Bengi tarafından kuruldu. İstanbul Beyazıt’ta açtığı bir dükkanla faaliyete geçti. Yayınevi olarak ilk kitabı Ömer Seyfettin’in "Yüksek Ökçeler" adlı eseri. 1994’te Akmerkez, 1995’te Rumeli Caddesi Nişantaşı şubesini açtı. Hemen bütün AVM'lerde bir şubesi bulunuyor. Rumeli şubesinde bir kafe de bulunuyor. Yabancı ve yerli dergi, ağırlıklı olarak İngilizce kitaplar, ajanda, takvim, DVD, VCD, databank, hediyelik eşya, kart, ayraç gibi ürünler de satılıyor.Tel: (212) 234 54 75

Robinson Crusoe

Beyoğlu İstiklal Caddesi’nde 1994’te kuruldu. Türkçe kütüphaneleri zengin ama İngilizce ve Fransızca kitaplar da bulabilirsiniz. Ortalama 3-4 haftada dünyanın her yanından sipariş getiriyorlar. Nisan Yayınları adında bir yayınevleri de var. Kitap konusunda bilgili olmayan elemanlara tezgahı teslim etmiyorlar. Kitapçıların çoğu yabancı kitapları buradan alıyor. Sanat, sinema, müzik, şiir, roman, resim kitapları da bulabilirsiniz. Dükkanın mimarisi Han Tümertekin’e ait.Tel: 0212 293 69 68

Say Kitabevi

Otuz yıldır Cağaloğlu'nda yokuşun alt tarafında hem binlerce kitap bastılar, dağttılar hem de satıyorlar. Başvuru ve kaynaktan romana, hobiden sanata kadar onlarca çeşit kitap basan yayınevinde çocuk kitapları da yer alıyor.Ankara Caddesi Pamir Han No: 54/4 SirkeciTelefon 0212 - 512 21 58 / 528 17 54

Simurg

Kedileriyle meşhur kitabevini kediseverler de ziyaret ediyor. Beyoğlu’ndaki 21 yıllık kitabevinin sahibi İbrahim Yılmaz. Genellikle kitap kurdu olanların uğrak yeri. Kitap ve süreli yayın dışında hiçbir şey satmıyor. Sahaflık da yapıyor. Simurg adında 74 kitap yayınlamış olan bir yayınevi de var. Türkiye’de basılan yabancı kitaplar bulunuyor, dışarıdan getirmiyorlar. Sipariş alıp çok hızlı bir şekilde servis ediyor, aradığınız her kitabı buluyorlar.Tel: 0212 292 27 12

Tekin Kitapevi

İstanbul'un tarihi semtinde yer alıyor. Sahaf niteliğindeki kitapçı kitap alıyor, kütüphane kuruyor, Osmanlıca kitaplardan ansiklopedilere çizgi romandan üniversite kitaplarına kadar pek çok çeşidi bünyesinde barındırıyor.Süleymaniye Mah. Süleymaniye Cad. No:5Süleymaniye İSTANBUL 0212 528 70 85 0535 823 97 04

Varlık Kitabevi

Cağaloğlu'nda yıllara meydan okuyan yayınevi, zaman zaman parlıyor, zaman zaman geçmişin ağırlığına yeniliyor. Yaşar Nabi Nayır'ın kurduğu yayınevi'nin çıkardığı kitaplar ve Varlık dergisi burada bulunabilir.Piyerloti cad. No: 7/9 Çemberlitaş-İstanbul-Türkiye Telefon : (0212) 516 20 04 Fax : (0212) 516 20 05Nobel Tıp Kitabevleriİşte yıllardır adını ve yerini koruyan bir kitabevi. Elbette tıp alanında kitapları bulunduruyor. Üniversite öğrencilerinin ilk uğrak yeri.Millet Cad. N:111 Denizabdal Mah. Çapa Fatih - İstanbul

Zıppa Kültür Kitabevi

Zıppa Kültür Kitabevi 2007 tarihinde kurulmuş 2008'de Dikilitaş-Bakırköy'e taşınmıştır. Kitabevi, kafe yanı sıra kırtasiye, oyun/oyuncak, müzik market, hediyelik eşya, bilgisayar ve elektronik eşya aksesuarları da bulunmakta,Ahu Sok. N:7/3 Dikilitaş YKB Sokağı Ahu Apt. Kartaltepe Mah. , Dikilitaş, Bakırköy - İstanbul Tel: (0212) 5710696

Galatasaray Sahaflar Çarşısı

Galatasaray Lisesi'nin karşısındaki sokaktan girin, Avrupa pasajının yanındaki pasajın iki katı tıka basa sahaf dükkanı dolu. Eski kitaplar, dergiler, poster ve kartpostallar, plaklar, ansiklopediler, ikinci el kitaplarla birlikte burada.

Akmar Pasajı Kitapçıları

Sadece Kadıköy'un değil, tüm İstanbul'un en ünlü pasajlarından olan Akmar'da onlarca kitabevi yer alıyor. Pek çoğu üniversiteye hazırlık kitapları ya da yabancı dil kurs kitapları satıyor. Bazılarında da ikinci el kitapları bulmak mümkün.

Beyazıt- Sahaflar Çarşısı

Bir zamanlar kitapkurtlarının ayrılamadığı mekan maalesef eski günlerinden çok uzakta. Eski kitaplar, nadir basılı eserlerin bulunduğu Sahaflar çarışı, zamana yenildi ve artık üniversite hazırlık kitapları satan sıradan bir çarşı halini aldı. Artık eski, nadide bir kitabı arayıp bulan kitapçı bile yok. Yine de eski günlerin hatırına dolaşmayı ihmal etmeyin.