Tanrı'nın kelimeleri tabletle yayılıyor

 

 

Geçtiğimiz hafta İngiltere'nin Derbyshire kasabasındaki St. John's Kilisesi'nde bir ilk yaşandı. Çoğunlukla 60 yaş üzeri olan, kiliseye dua etmek ve ayine katılmak için gelen cemaate birer tablet bilgisayar dağıtıldı. Ellerindeki tableti sadece çocuklarının ve torunlarının ellerinde gören kalabalık önce şaşırdı, sonra vaizin de yönlendirmesiyle tableti incelemeye koyuldu.

 

 

Önce tabletler açıldı, elbet biraz mücadele verildi. Neden dağıtıldığına anlam verilemeyen cihazlar ekranda ilahi ve dualar belirdiğinde anlaşıldı ki kilisenin teknolojiye ilgi duyan vaizi Alun Rowlands onlara yeni bir sürpriz hazırlamıştı.

 

İngiltere'de ilk kez bir kilisede tablet kullanımına öncülük eden St. John's kilisesi vaizi Rowlands, çoğunluğu gözlük kullanan cemaatin kağıttan okuma yaparken zorlandığını fark edip tablet bilgisayarların yazı karakterini büyütme küçültme olanağından ve parlak ekran kullanımından faydalanabileceklerini düşünüp bu projeyi hayata geçirmiş.

Rowlands, 'Ses ve görüntü teknolojisine meraklıyız. Ayinlerimizi ve şarkılarımızı projeksiyonla yansıtarak geniş ekrandan cemaatle birlikte takip ediyoruz. Bu uygulamayı gerçekleştirmiş olmaktan mutluyuz.' diyor.

Cemaat de avuç içi kadar tablet bilgisayarlardan memnun. 62 yaşındaki Paul Gribbin, sisteme giriş için kilisenin dijital servisinin yardımcı olduğunu, sonrasında duaları parmağıyla mükemmel bir şekilde takip edebildiğini aktarıyor ve ekliyor. 'Bu deneyim olağanüstü, Önceden ilahi ve dua kitabını elimizde tutuyor ve duaları didik didik arıyorduk, şimdi avuç içi kadar bilgisayarla ses ve video teknolojisini deniyoruz. Gerçekten güzel bir atmosfer oluşturulmuş.'

Kilise, ağ iletişimini, bilgisayarları kiliseye bağış yapan özel bir şirket üzerinden sağlıyor.

Hulya Meral

CANAN TAN`DAN BIR HASRETIN OYKUSU

İzleri Kurtuluş Savaşı’na ve Cumhuriyet öncesi döneme uzanan, mübadeleyle, savaşla, göçle bölünmüş kırık bir aşkın ve mübadelenin öyküsünü kaleme alan Canan Tan ile Doğan Kitap’tan çıkan yeni kitabı Hasret’i konuşmak için Londra Kitap Fuarı’nda buluştuk.

Gerçek bir hikayeden yola çıkarak, ömür boyu süren zorunlu hasretin öyküsünü anlatan kitap, yazarın Piraye, Yüreğim Seni Çok Sevdi, Eroinle Dans kitapları gibi çok okunacağa benzer.

Yeni kitabınız Hasret, Lozan anlaşmasının öncesinde imzalanan mübadele sözleşmesiyle göç etmek zorunda kalan 1,5 milyon insanın parçalanmış hayatlarını, geride boynu bükük kalan bir aşkı ve ömür boyu sürecek bir hasreti anlatıyor..

Romanın başkahramanı Tacettin, 1920’li yıllarda Kırşehir’in Keskin ilçesinde yaşayan, Cerid aşiretine mensup bir ailenin oğlu. Omorfia’nın güzeller güzeli kızı Patricia’ya aşık oluyor ama zamanın şartları, savaş dönemi, mübadele ve zorunlu göç onları ayırıyor. Lozan anlaşması temmuzda imzalanıyor ama öncesinde, daha ocak ayında bu mübadele anlaşması yapılıyor. Bunu her iki hükümet de zorunluluk olarak görüyor. Kağıt üzerinde çok kolay ama insani değerlere indiğiniz zaman, duygulara indiğiniz zaman çok kötü şeyler oluyor.

Türkler ve Rumlar arasında yaşanan bu sancili sureci, ‘mübadele’yi islemenizin özel bir nedeni var mı?

Eski İzmir valisi Oğuz Kaan   Köksal’ın eşi Olcay Köksal’ın 2005’te anlattığı bir hikayeydi bu. Dinleyince çok etkilendim ve cok iyi araştırmak gerektiğini düşündüm. Hasret benim en çok emek verdiğim kitabım oldu. 7-8 yıl benimle yaşadı. Mübadele kitapları genellikle Yunanistan’dan Türkiye’ye gelenleri işler. Kitapta hem onlar var hem de buradan giden Ortodoks Rumlar var ve onlar çok acı çekmişler.

TÜRKİYE’DEN GİDEN ORTODOKS RUMLARIN ÇOĞU TÜRK ASILLI

Hasret’te dönemin tarihsel ve sosyal yapısını da yansıtmışsınız?

Çok derin araştırmalar yaptım. Mübadeleyi anlattım. Selanik’e çok sık seyahatlerim oldu. Örneğin Keskin (Galatya) denilen bölgedeki Ortodoks Rumların Selanik’e gidiş yolları için Selanik’e gidip üzerinde aylarca çalıştım. 1920’li yıllarda oraya nasıl gidilir ve mübadele döneminde çekilen sıkıntılar nelerdir’i araştırdım. Tarih kitapları elimin altındaydı. Prof. Kemal Arı hiç yayınlanmamış makalelerini gönderdi. Çok değerli tarihçilerimizle görüştüm. Tarihimizdeki yanlışlıkların üzerine gitmeyi tercih ettim.

Tarihi bir gerçek var ortada. Onlar bu hayatı yaşarken Türkiye’de durum nasıldı, bunu araştırdım. Çekilen acıyı görüyorsanız Lozan anlaşması neden yapıldı da, neden bu insanlar bu kadar mağdur oldu diyebilirsiniz ama incelediğiniz zaman bunun mecburi bir karar olduğunu görürsünüz. Yunan işgali olmuş, arkasından Türkler onları geri püskürtmeye başladıkları zaman Ege’de, Yunanlılar daha mübadele olmadan Yunanistan’a kaçmaya başlamışlar. Oraya gittikleri zaman kalacak yer yok, son derece büyük bir sefalet var. Oradaki Müslümanlar da bu tarafa geliyor. En kötüsü de Türkiye’den giden Ortodoks Rumların çoğu Türk asıllı. Yani biz Rum kisvesi altında Türkleri göndermişiz. Bunlar Hristiyan Türk. Türk adetleriyle doğmuş büyümüşler ve biz onları göndermişiz.

MÜBADELENİN TARİH ODALARINA GİRDİM

Selanik’e çok sık seyahat ettim dediniz..

Selanik’te üzerinden yarım asır geçen hayatların izlerini sürmeye gittim. Ortodoks Rumların Balıklı Rum Hastanesi’nde karantinaya alındıklarını ve çok zor şartlar altında yaşamaya çalıştıklarını öğrendim. Selanik Kalamarya’da başkonsolos bana iyi bir rehber tahsis etti ve Kalamarya mübadele devlet arşiv dairesini kapılarını açtı. Oraya giren ilk Türk benmişim. Mübadelenin konuşma bantlarını dinledim. Resmen mübadelenin tarih odalarına girdim. Karantinadaki insanların nasıl bir zulme tabi tutulduğunu öğrendim.

İKİNCİVE ÜÇÜNCÜ KUŞAK HALA GÖZYAŞI DÖKÜYOR

Selanik’te şunu gördüm, ikinci kuşak, üçüncü kuşak hala gözyaşı döküyor. Omzumda ağladıkları çok özel, duygusal anlar oldu. Kitapta adı geçen Tacettin Bey karakterinin öz torunu beni buldu, kitabı okumuş, İki gün travma geçirmiş, hıçkıra hıçkıra ağladığını söyledi.

Selanik’te eski bir belediye başkanıyla bir görüşmemde bir salonda çalışan musiki korosuna denk geldim. Belediye başkanı beni takdim etti ve mübadeleyle ilgili kitap yazdığımdan bahsetti. Bir anda korodan Türkçe konuşmaya başlayanlar oldu. Birisi anneannem Tokat’tan geldi diyor ağlıyor, bir diğeri yine öyle. Bana ‘Bekledim de gelmedin, sevdiğimi bilmedin’ şarkısını gözyaşlarıyla söylediler. Onlar  ağlıyor, ben ağlıyorum.

İsimlerin hepsine sadık kaldınız..

Kitap içime sindi. Gerçek bir hayat hikayesi, isimlerine bile dokunmadım. Behire Hanım, Tacettin Bey, Omorfia, Patricia, Aris, Artin.. hepsi gerçek isimler.

YAZARKEN ÇOK GÖZYAŞI DÖKTÜM


Kitaplarınızı okurken insanlar gözyaşlarını tutamıyor. Bu kitapta da yine aynı etki mi söz konusu? Yine ağlayarak mı okuyacaklar?

İnsanlar kitapta kendilerinden bir şeyler buldukları, özdeşleşebildikleri konuları ve kitapları okuduklarında daha çok duygulanıyorlar. Kendileriyle ilgisi olmasa bile yarım yüzyılı geçmiş bir dönemden bahsediyoruz, eskiye dayanan bir şey. Yine gözyaşlarıyla okuyorlar. Ben de yazarken çok gözyaşı döktüm. 

AŞK ROMANI OLAN TEK KİTABIM YÜREĞİM SENİ ÇOK SEVDİ’DİR, DİĞERLERİNDE AŞK BİR MOTİFTİR

Aşk romanı yazarı olarak tanınıyorsunuz ama aslında öyle değil..

Benim aşk romanı olan bir tek kitabım var. Yüreğim Seni Çok Sevdi. Tam bir aşk romanı. Yediden yetmiş yediye insanları etkileyen bir kitap. Diğerlerinde aşk bir motiftir. En Son Yürekler Ölür bir organ nakli kitabıdır, Eroinle Dans bir bağımlılık kitabıdır. Piraye bir töre kitabıdır ve en son kitabım Hasret, mübadeledir, bir hasret romanıdır. Aşkın getirdiği bir ayrılık ve hasret var ama salt aşk romanı diyemeyiz. Aşk güzel bir duygu, bunu güzel yazabiliyorsam, kitabın içinde motif olarak bile kullanabiliyorsam ne mutlu bana. Teknolojinin bu kadar ilerlediği, duyguların mekanikleştiği bir dönemde aşkı güzel anlatıp iyi tepkiler alabiliyorsam demek ki iyi bir şey yapıyorum.

HİÇ KİMSE DEMESİN Kİ TÜRKİYE’DE GENÇLİK OKUMUYOR

Okurlarınız çoğunlukla lise ve üniversite öğrencileri. Sizi kendilerine yakın buluyorlar..

Okur portföyümde yaş sınırı yok ama Türkiye’de genel olarak kitap okuyan kesim öğrenciler. Ve hiç kimse demesin ki Türkiye’de gençlik okumuyor. Yılın TV dizisi, oyuncusu vs seçilirken yılın kitabı, yılın yazarı seçiliyor. Kitap paylaşıyor gençlerimiz. Okumuyor değiller, çok güzel okuyorlar.

Bir röportajınızda ‘beni başörtülü de okuyor, başı açık olan da ve birbirleriyle kitabımda geçen Nazım Hikmet şiirlerini konuşuyorlar.’ demiştiniz. Nedir farklı kitleleri tek potada eriten?

İçgüdüsel olarak insanlar arasında hiçbir ayrım gözetmiyorum. Göbeği piercingli kız da geliyor, başı örtülü kızımız da geliyor. Kitaplarda Nazım da var, Ahmet Hamdi de var, açığı da okuyor, kapalı olan da okuyor. Geniş bir yelpazeye hitap ettiğime inanıyorum. Bu kalabalığımdan çok memnunum.

Amerikan Forbes dergisi geçtiğimiz aylarda Türkiye’de 2012`de en çok kazanan 20 yazarı açıkladı. İsminiz Elif Şafak, Orhan Pamuk, Ayşe Kulin gibi isimlerle birlikte geçiyor ve fakat listedeki sıranız her yerde farklı yazılıyor. Nedir aslı?

Ben çok satan değil, çok okunan bir yazar olduğumu düşünüyorum. Aldığım ödüllerle plaketlerdir benim için göstergeler, satış rakamı çok yanıltıcı, korsanı var, kütüphane okuması var. Ben bu konuda hiç iddialı değilim. Bunca yıldır benim yüzdem eksi hesaplandı, aslında benimki de yüksek. Derecelendirmeye çok önem vermiyorum.  Haftaya Forbes dergisinden söyleşi için İzmir’e gelecekler. Onlarla hesaplaşacağız. (gülüşmeler)

Çok satan kitaplara karşı bir sert duruş var edebiyat dünyasında. Bir donem Elif Safak cok elestirildi. Siz nasıl karşılıyorsunuz bu tarz yorumlari?

Hiçbir yazar okunmamak için yazmaz. Okunmamak ve anlaşılmamak için yazıyorsan o zaman yazar değilsin. Kendi egonu mu tatmin ediyorsun. Ben tek çocuğum, yalnızım, ıssızım, etrafımın kalabalık olmasını seviyorum. Kitaplarımın çok okunmasını seviyorum. Paylaşmayı seviyorum. İnsanların sıcaklığını hissetmeyi seviyorum.  Gerisi laf-u güzaf.

Ne hissettirir bu kadar çok okunmak?

Kitap fuarlarında 6-8 saatlik imza günleri yapıyoruz. Yorgunluktan ziyade bir enerji geliyor üstüme. Okuyucularla konuşmak, paylaşmak motive ediyor beni. Ağlayanlar, sarılanlar, konuşanlar, güzel bir duygu yoğunluğu var. Mutluyum bu durumdan. Ne kadar sürebilirse sürsün.

Geçtiğimiz haftalarda kitaplarınızdan birine film teklifi geldi..

Görüşmelerimiz oluyor sık sık, bir anlaşma oldu ancak ne derece gerçekleştirilecek bilmiyorum. En Son Yürekler Ölür için bir film anlaşmamız var. Organ nakli konu ediliyor.

AŞK UZUN ÖMÜRLÜ BİR OLGU DEĞİL, TUTKUDUR, YATIŞINCA BİTER

Aşık olmak bir yetenek, bu yetenek de bende yok demiştiniz..

Bu benim kitaplarımda kullandığım bir ifadeydi. Aşık olmanın yetenek işi olduğunu düşünüyorum. Beyniniz kalbinizden bir adın önde giderse, size bu durum körkütük aşık olma şansı vermiyor. Buna benzer bir durum yaşadığımı düşünüyorum. Tabii ki büyük sevgiler var, bağlılıklar var. Aşk zaten çok uzun ömürlü bir olgu değil, tutkudur, yatışınca biter. Bittiği zaman sevgiye, bağlılığa dönüşür hatta bağımlılık olarak devam edebilir veya tamamen söner biter. Bu tamamen kişiler arasındaki ilişkilere bağlı.

Hep gerçek hayattan mı esinleniyorsunuz? Örneğin Piraye’de kendi hayat hikayenizden yola çıkmıştınız?  Yüreğim Seni Çok Sevdi’de ve şimdi Hasret’te keza yine öyle.

Piraye bir sentez. 21 yaşında Diyarbakır’a gelin gittim. Orada gördüklerimden beslendim, gözlemlerim var. Bir kişinin kişiliğinden alınmış parça var, benden bir parça var, okurlardan bir parça var. Olaylar da sentez ama tarihi yapısı, tarihi kültürü, yemek kültürü gözlem gerektiren şeyler. Hepsinin bir sentezi oluyor genellikle.

8 YIL EMEK VERIYORSUNUZ, 8 SAAT SONRA KORSANI PIYASADA

Korsan kitaplarla ilgili siz de diğer çok okunan kitaplar gibi fazlasıyla muzdaripsiniz..

Çok can sıkıcı. Issız Erkekler Korosu 100 bin basılmıştı. 400 bin de korsanı basılmış, yani beşte birini biz görüyoruz. Bu kadar vahim durum. İnsanın hevesi kaçıyor. Yazarlar, yayınevleri korsanın önüne geçmek için yasal yolla mücadele veriyor ama maalesef daha Hasret’in çıktığı ilk gün Taksim’de kitap korsan olarak satıştaydı. 8 yıl emek veriyorsunuz, 8 saat sonra kitabin korsani piyasada.

...Bu yazi Dipnot Tablet`te yayinlanmistir.

INGILTERE VIZESINE BASVURU ISKENCESI

Bir süredir (bloğumu takip edenlerin ve arkadaşlarımın bildiği gibi) İngiltere’de yaşıyorum. Üniversite bittikten sonra 8 yıla yakın bir süre profesyonel çalışma hayatında yer aldım. Pek çok kişi gibi, çalışırken, aklımın bir yarısı, başka bir yerde yaşama fikriyle yoğrulduğu sırada olaylar olgunlaştı ve ‘neden olmasın’ diyerek kendimi İngiltere’de buldum.

 

Pek tabii bu böyle atladım uçağa geldim gibi olmadı. Bir kere İngiltere Konsolosluğu’nun Migros fişi gibi uzayıp giden, hiç bitmeyecek sandığım ve birini hallettikçe yenisi ortaya çıkan banka, tapu, ikametgah, fotoğraf ve daha sayamadığım onlarca evrakını toplama parkurunu atlatmam gerekti.

 

Evrakları toplarken işim bitmeye yakın Konsolosluk’tan online randevu alma işlemi ise ikinci aşama. (Kimi zaman, yoğun haftalarda 1 gün gecikmeniz sizi 5-7 gün ileri atabiliyor.) Elbette henüz bitmedi.

 

Gününde ve saatinde evraklarımı teslim edeceğim aracı kurum World Bridge’in kapısında olmalıydım. Evrakları teslim ederken aracı kurumun, evraklarım eksiksiz olduğu halde yönelttiği abuk subuk ve mantıksız ve tekrarlı sorulara da cevap vermek zorunda kaldım. İşlemimi alan kişinin yan gişede işlem yapan başka bir başvuru sahibini sanki onunla ilgilenen bu işi bilmiyormuş gibi (yine incitecek ve hesap sorar şekilde) nasıl ‘haşladığına’ şahit oldum. Benim evraklarımsa karmakarışık bir şekilde, hangi belgenin ne olduğuna bakılmaksızın derdest edildi. Psikolojiniz sağlam değilse veya yaşınız küçükse altından kalkamayabilirsiniz. (Aradan 6 ay geçti, umarım üslup ve tavırlar değişmiştir) 

Evrak tesliminden sonra sizi parmak izi vermeniz için başka bir sıra numarasıyla ışıkları karartılmış küçük odacıklara alıyorlar.

Parmak izi mevzuusu

Bu parmak izini vermesem olmaz mı diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Bir şirketin yönetim kurulu başkanı veya CEO da olsanız, milyonların sevgilisi ünlü bir sanatçı da olsanız, sıradan bir vatandaş da olsanız parmak izini vermeden vize başvurunuzun gerçekleşmesi mümkün değil. Bir fotoğraf çekildikten sonra işlem tamam.

 

Bu aşamadan sonra elinize verdikleri kağıtta yazan referans numarası ile pasaportunuzun takibini yapacaksınız.

Aslında Hülya’nın Valizi’ne İngiltere ile ilgili deneyimlerimi, İngiltere’de yaşam, sosyal hayat, ekonomi, politika, habercilik, sanat galerileri, müzeler, spor, eğitim sistemi, eğitim koşulları, üniversiteler vs nasıl diye bölüm bölüm yazmaya başlamıştım ancak bu yazıyı öne çekmek daha mantıklı geldi. Çünkü taze taze bir vize gecikme ve uçak kaçırma vak’ası yaşadım.

Vize duvarı

İngiltere’ye üçüncü kez gitmek için vize başvurumu uzatmak istediğimde benzer olmasa da farklı sorunlarla karşılaştım. Biliyorum ki (şu an bu yazıyı okuduğunuza göre) pek çoğunuz yakın zamanda bu ülkeye turistik vize ile gitmeyi planlıyor ya da kiminiz çocuğunuzu yaz okuluna göndereceksiniz, bazılarınız master, doktora, phd araştırıyor, bazılarınızsa oradaki iş imkanlarıyla ilgili bilgi arayışında. Hepsine sonraki yazılarda değineceğim ama önce aşmanız gereken ‘vize duvarı’ ile ilgili bilgi sahibi olmanızda fayda var.

Bu konu önemli çünkü bu hafta (maalesef gerekli resmi işlemlerimi yaptırmış bulunduğum ve planlarımı ona göre yaptığım için) Londra’ya gideceğim. Bu, ülkeye 3. girişim olacak.

Dünyanın en pahalı pasaportunu kullanıyoruz

Öncesinde şunu belirtmekte yarar var. Son yıllarda, her ne kadar dünyanın en pahalı pasaportunu kullanıyor olsak da http://seyahatozgurlugu.blogspot.co.uk/p/seyahat-ozgurlugu-nedir.html(bakınız seyahatozgurlugu) halk olarak dışa dönük bir yaşam tarzımız oluştu ve ulaşım imkanlarının artmasıyla, şimdiye kadar hiç yurtdışına çıkmamış, pasaport sahibi bile ol(a)mayan insanlarımız, yurtiçi tatil ile yurtdışı tatilinin aynı fiyata geldiğini fark edip senede birkaç defa yurtdışına çıkar oldu.

Anne babalar çocuklarını eskisinden daha fazla yaz okuluna gönderiyor. Genç profesyoneller yıllık izinlerini birleştirip İngiltere havasını solumaya gidiyor. Halk olarak daha bir geziyor, keşfediyor, tadıyoruz ve bize sunulanın dışına çıkıp el yordamıyla bile olsa kendimiz geziyoruz ve hayatımıza farklı bir deneyim katmak için bu ülkenin yolunu tutuyoruz.

Vize başvurusu ve sendromu

Sorun nerede başlıyor biliyor musunuz? Gitmeyi öncelediğimiz ülkelere mutlaka vize başvurusunda bulunmak gerekiyor. Eee bunu zaten biliyoruz diyeceksiniz. Bilmek farklı, birebir yaşamak farklı.  

Londra’da yaşarken herşeyi birlikte yaptığım ve iyi anlaştığım arkadaş grubumla  haftasonu Belçika’ya gitmeye karar vermiştik. Elbette hiçbiri benim gelemeyeceğimi aklının ucundan bile geçirmemişti. Çünkü hepsinin cebinde AB pasaportu vardı, vize isteyen ülkelere bile sadece bir kağıt imzalayıp rahatça girebildikleri için toplu plan yapıyorlardı.

Schengen vizemin olmadığını ve vizeye başvursam da 3-4 gün içinde alamayacağım için gelemeyeceğimi söyleyince planı iptal ettiler ama o sırada yaşanan ‘büyük suskunluk’u anlatmak mümkün değil. Resmen ikinci sınıf insan pozisyonu. Üstelik onlarla aynı şartlarda yaşayıp İngiltere ekonomisine aynı paraları kazandırıyorken..

Yani İngiltere’ye gitmeyi aklınıza koyduysanız önce ‘vize sendromu’nu atlatmanız gerekiyor. Unutmuyorum, 1. ve 2. vizemde cetvelle ölçtüğüm ve gözlerime inanamadığım 8 cm kalınlığında belge ile başvurmuştum.

 

Gelelim üçüncü İngiltere vize başvuruma..Bir kere İngiltere iki sene öncesine göre çok daha zor vize veriyor. Bunun sebebi ülkenin çok ciddi bir darboğazdan geçiyor olması ve tıpkı kendisi gibi ekonomik kriz yaşayan İspanya ve İtalya başta olmak üzere Brezilya ve Çin gibi ülke vatandaşlarının akınına uğramış olması. Abartısız ifade ediyorum ki küçük şehirlerde değil ama özellikle Londra’da sağ-sol-ön-arka mutlaka bir İspanyol’a carpiyorsunuz.

 

Aşırı göç ve Londra gibi bir metropole fazlasıyla akın, ülkenin vize konusunda daha dikkatli hareket etmesine neden oluyor. Keza bir süre ülkede yaşayıp İngilizlerle arkadaşlık edip sırf Ingiltere vatandaşı olabilmek için İngilizlerle ‘göstermelik’ evlenenlerin sayısı az değil. İngilizler şayet iyi arkadaş olmuşsanız bu kağıt üzerindeki evliliklere `arkadaşıma yardım` gözüyle bakıp okey verebiliyorlar. (Bu sebeple Brazil nüfusu da gitgide artmakta..) Bizim toplum olarak (!) cokca onemsedigimiz evlilik konusunu onlar mevzubahis bile etmiyorlar.

Ingiltere`ye Goc

 

Bir de İran’dan ülkeye akın akın gelen bir güruh var ki, onların da İngiliz ekonomisine yük olduğunu söylememek mümkün değil.

Gözlemlerim, çeşitli insanlarla sohbetlerim ve okuduğum makalelerde şunu görüyorum ki her ne kadar açıkça dillendirilmese de yüklü miktarda para bıraktıkları için özellikle Ortadoğu’da yaşayan Kuveyt, Katar, Dubai ve Suudi Arabistan’dan gelen turistler veya öğrenciler tıpkı Türkiye’deki gibi çok seviliyor. Zira su gibi para harcıyorlar.
 

Birlesik Krallik Turkleri seviyor

 

Bir diğer sevilen millet ise inanmayacaksınız ama Türkler. Türkler ve tabii Kürtler, kimi göç ederek kimi de iltica ederek gelmişler ve uzun yıllardır Londra’nın yoğunlukla Harringey bölgesinde yaşıyorlar.

Pek çoğu bir işyeri sahibi ve ülke ekonomisinden aldıklarını fazlasıyla geriye kazandırıyorlar. İşletmelerin hepsi karlı ve her geçen gün yeni şubeler açarak veya yeni yatırımlara girişerek gelecek vaad ediyor, İngiliz hükümetinin gözüne giriyorlar. Dolayısıyla diğer AB ülkelerinden krizden kaçıp İngiltere’de umut arayanların tersine kambur olmaktan çıkıp ülke ekonomisine canlılık getiriyorlar.

Ingiltere`de Egitim

Eğitim için özellikle Londra’yı tercih edenlerin ve ülkeye yüzbinlerce pound kazandıran Türklerin sayısı hiç de az değil.. Bunu bir günde Oxford Caddesi üzerinde yürürken üst üste 3 ayrı ışıklarda yeşilin yanmasını beklerken karşılaştığım Türklerle deneyimledim. Hatta ışıklarda tanıştığım Türklerin listesini yapsam Londra’da bir dernek kurabilirim :) Nerden mi buluyorum Türkleri? Türkler Londra’da da yaşasalar, dil kursuna gelip İngilizceye birkaç bin pound da harcasalar yine birbirleriyle vakit geçirmeyi daha cazip buluyor ve tabii Türkçe konuşuyorlar :) Konuştukları şeylerden de öğrenci olduklarını anlamanız zor olmuyor..

 

Ingiltere`de Tatil

 

Turist olarak İngiltere’ye vize başvurusunda bulunanların sayısı da bu yıl patlama yaratmış durumda. Özellikle bu sene bayramlar, havaların iyi olduğu ve insanların yıllık izinlerini kullandıkları yaz dönemine gelince tercihler bu yönde olmuş. Eminim aynı durum gelecek yaz da yaşanacak. Siz de ülkeye gitmeyi planlıyorsanız sahiden abartmıyorum en az 1,5-2 ay öncesinden evrak toplayın ve hemen başvurunuzu yapın. Yoksa son başvurumda başıma gelen aynen sizin de başınıza gelebilir.

Ne mi oldu? Vize yenilemek için İstanbul’a gelir gelmez evrak hazırlamaya (toplamaya) başladım. Danışmanlık şirketim bir önceki hafta başvuruda bulunan birisinin vizesinin sırf hiç İngilizce belge vermediği icin ve banka dökümlerinin de Türkçe verildiği gerekçesiyle red aldığını ve mutlaka benim banka dökümlerimin İngilizce olması gerektiğini söyledi.

Döküm almak için evime en yakın İş Bankası’na gittiğimde, bu yıl yeni sisteme geçtiklerini ve İngilizce döküm için önce hesabın bulunduğu bankaya gidip başvurmam, ertesi gün de almaya gitmem söylendi. Evim Anadolu Yakası’nda, hesap açılan şube Galata’da olunca kafadan 2-3 gün sadece bir banka için ve diğerleri için de bitmek bilmeyen birkaç gün kaybettim. Tabii her bankanın değişken olmak üzere banka başına ortalama 52,5 TL istediğini belirtmemde fayda var. Dökümünüz Türkçe, sadece 1 sayfalık İngilizce önyazı için bu rakamı aldıklarını düşünürseniz, bankaların nasıl bir artı gelire sahip olduğunu tezahür edin..

Belgeler, belgeler.....

Fotoğraf çekimi, nüfus müdürlüğünden suretli nüfus kaydı, ikametgah, sahip olduğun malvarlıklarının fotokopisi, pasaport fotokopisi, varsa önceki yıllardan eski pasaportunun gerekli sayfaları ve başka vize aldıysan o sayfaların fotokopileri, varsa sponsor mektubu, İngiltere’de kalacağın süre içinde konaklayacağın yerden aldığın kabul yazısı ve depozito sayfası, eğitim için gidiyorsan okuldan önkayıt yazısı ve ilgili rakamın ödendi yazısı…vsvs 

İstenilen belgeleri yazarken bile yoruldum sahiden. Velhasıl başvurum bitti, parmak izimi verdim. 15 iş günü (3 hafta) sürecek bekleme aşamasına geçtim. Hesaba göre vizem kılı kılına yetişecekti ama uçuş tarihimin haftasonu olduğunu görüp Cuma günü Konsolosluk’tan çıkarırlar diye düşündüm. (Pazar günü uçağım vardı) Az değil, koskoca 3 hafta geçecekti ve ilk başvurum olmadığı için daha hızlı vize verirler diye saçma bir yanılgıya düştüm. (Önceki yıl Yunanistan’a Schengen başvurum 2-3 gün içersinde sonuçlanmıştı, İtalya başvurum ise 5 gün bile geçmeden elimdeydi..)

Cuma günü 15.47’de işlemimin tamamlandığına ve pasaport takibimi yapmam gerektiğine ilişkin bir mail aldım Konsolosluk’tan. Bunun anlamı, bugün kargo şirketine verilen pasaport ertesi gün, yani Cumartesi kargo şirketi tarafından bana teslim edilecekti.

Ne yazık ki Cumartesi sabahı kargo şirketini aramamla, pasaportumun ellerine ulaşmadığını öğrenmem bir oldu. Uçak biletim, konaklamam, okulum….v.s. her şey sarpa sardı. (o an vizem çıkmış olsa bile gidip gitmemek arasında kararsız kaldım...)

Haftasonu olduğu için de kimseye ulaşamamanın çaresizliyle Pazar günü gerçekleşecek uçuşumu kaçırdım ve biletimin tarihini gelecek hafta olarak değiştirmek zorunda kaldım.

Son 72 saat içersinde yapılan bir değişiklik olduğu için uçak bileti tutarı kadar bir meblağı yeniden ödemek durumundaydım.  Konaklamadığım bir yerin 1 haftalık bedelini (gereksiz yere) ödemek de cabası. Maddi yönünü geçtim, şu an Londra’da konaklayacak ‘ideal’ yer bulmak nerdeyse imkansız. Odaların hepsi dolmuş durumda. Belki gazete ilanlarıyla oda bulmanız mümkün ama merkezde bir yer olmayacağını bilerek aramanız gerekiyor.

İngiltere’de insanlar bizdeki gibi salon salomanje yaşamıyor

Dolayısıyla vaktinde gelmediğiniz her otel, ev, oda, student hall, sıranızı hiç umursamadan sırada bekleyen başka birine vermeye hazır. Bu sadece Londra için değil, tüm şehirler için geçerli. (Bu arada Londra’da şayet bir aile değilseniz ve 5.000 pound (15.000 TL) üzerinde kazanmıyorsanız genelde bir dairede oturmak yerine oda kiralamayı seçmek durumundasınız. Orada insanlar bizdeki gibi salon salomanje yaşamıyor.  Bu konuyu ayrıca yazacağım)

 

Dışardan bakılınca basit bir vize vak’ası olarak görülse de her şeyi çok önceden halledip sorunsuz gitmeye çalışırken sırf kıl payı ulaşmayan pasaport yüzünden bir hafta kaybetmem benim için önemli idi.

Artık daha çok dikkate alınmalıyız

Tüm olanları göz önünde bulundurduğumda, halk olarak artık daha fazla önemsenmemiz, Avrupa’ya milyarlarca Euro/Pound kazandıran genç nüfuslu ve gelecek vaad eden bir ülke olarak (her ne kadar AB’ye halen girememiş olsak da) bazı ülkelerden daha fazla dikkate alınmamız gerektiği görüşündeyim.

Pek çok AB ülkesi, bir hafta bile almayan bir süreçte vize sonucumuzu elimize ulaştırırken, İngiltere Konsolosluğu’nun 3 hafta süren vize değerlendirme süresini çok ama çok uzun buluyorum. Bu demektir ki, çok talep var ancak talebi karşılayacak kadar personel çalıştırılmıyor, çalıştırılıyorsa bile yetersiz geliyor.

Bence her ne kadar dunyanin buyuk ekonomileri olsalar da ekonomisi sallantıda olan ülkelerin ıskaladıkları bir şey var! Dünyada ciddi bir para sirkülasyonu var. Bu paranın önemli bir kısmı Türkiye’de (çok önemli bir kısmı Ortadoğu’da) ve genç nüfuslu Türkiye, tavan yapmış şekilde her zamankinden çok daha fazla tüketmek üzere kodlanmış, küresel ekonomiye bile isteye para akıtmak için hazır ve nazır bekler durumda. Bunun bir an önce farkına varsalar hiç fena olmaz.

Bana gelince; İngiltere’de belki bir master olabilir mi? diye araştırırken, yıpratıcı vize sendromu sayesinde bu isteğimden külliyen vazgeçtim. Bir daha İngiltere vizesi mi? Kalsın, ben almıyayım..Hele de kollarını açmış bir an önce ülkelerini ziyaret etmemizi bekleyen onlarca vize istemeyen ülke varken..

Ne dersiniz? Sizce artık Avrupa ülkeleri tarafından önemsenmeyi hak etmiyor muyuz?

Hülya Meral

TAKSİM GEZİ PARKI VE BİRİKİM

Ben bu yazıyı Londra’nın bir köşesinden yazarken dün geceden beri Taksim Gezi Parkı ile başlayan, parkın yerine AVM yapılmasını protesto eden ve protestoculara ‘sert’ şiddet uygulayıp biber gazı sıkan polisin ve buna ek olarak ortalığı duman eden provakatörlerin süregelen çatışması sürüyor. 

Polis müdaheleyi durdurduk dese de Başbakan’ın 3 gündür ikamet ettiği Dolmabahçe’deki konutunun semti Beşiktaş’ta, olaylar tüm hızıyla yayılmaya, körüklenmeye devam ediyor. Toma’lar halkın üzerine yürüyor, halk ise polise karşı kaldırım taşlarını söküp barikat kuruyor..

Gezi Parkı, dün akşamüstüne kadar, yani polis müdahalesinden önce, son derece sessiz bir parktı. Bir süre önce alınan Park’ın yıkım kararının açıklanmasından sonra, 2-3 aydır birkaç sanatçının ‘park’, ‘doğa’, ‘doğanın simgesi’ adıyla twitterda anımsattığı, birkaç doğa gönüllüsü sivil toplum kuruluşu ile parkın bir köşesinde sessizce yıkımın protesto edildiği ‘insancıl’ bir alandı.

Dün gece twitter’da ne var ne yok diye baktığım an, hele ki ‘Türk Baharı’ tümcesini gördüğüm an yıkıldığım andı. Özetle; polis protestoculara saldırmıştı, Taksim yerle bir olmuştu ama hiçbir televizyon kanalında görüntü ve haber verilmiyor, sadece Halktv ve bir Norveç kanalı canlı yayın yapıyordu. 

Sosyal medyada örgütlenen ve birbirinden haber alabilenler konuyla ilgili bilgi sahibi olabiliyordu. (Bir an George Orwell’ın 1984 kitabını anımsadım..) Elbette bir yığın asparagas haber de yayılıp durumu körükledikçe körüklüyordu.

Çıkan hengamede yakılan yıkılan dükkanlardan, biber gazından zarar gören çocuk ve yaşlılardan, görevini yapmaya çalışırken yaralanan basın mensubu arkadaşlarımızdan sosyal medya aracılığıyla haberdar olabildik.

Hürriyet Gazetesi fotomuhabiri Selçuk Şamiloğlu

Nitekim bugün itibariyle olaylar ve protestolar Hatay’dan İzmir’e, Ankara’dan Samsun’a Türkiye’nin pek çok şehrine ve Avrupa’ya yayılmış durumda. Son aldığım ve henüz teyit edemediğim habere göre polis yürüyüş yapanları ABD ordusunun Vietnam savaşı’nda kullandığı portakal gazı ile püskürtmeye başlamış.

Gezi Parkı ve birikim

Birkaç saat öncesinde Londra’da yaşayan Avrupalı, Ortadoğulu, Asyalı arkadaşlarıma Türkiye’yi, İstanbul’u, Taksim’i anlata öve bitiremezken ve gözlerinde canlandırdıkları bu büyülü resmi bir de yerinde görmeleri gerektiğini salık verirken, twitterda okuduklarımdan ve İngiliz televizyonlarını izledikten sonra yaşadığım hayal kırıklığını kelimeye dökmek çok zor.

Meselenin sadece Taksim’in göbeğindeki tek yeşil alan olan Gezi Parkı’nın yıkılması ve yerine kurulacak AVM-Rezidans projesi olmadığı çok açık. Birincisi halk, son aylarda yersiz ve haksız yere konan ve kişinin kendi şahsını ve hayatını ilgilendiren yasaklara, Reyhanlı’daki kayıplara, çocukluğundan itibaren kutlayarak yetiştiği ‘resmi bayram’ların kutlanmasının yasaklanmasına, okul kitaplarından çıkarılan Atatürk resmi yerine konan Başbakan’ın fotoğrafına, resmi kurumların isimlerinin başındaki  T.C. ibaresinin kaldırılması ve tartışmalarına ve daha pek çok anlamsız uygulamanın bütününe tepkiliydi.

İkincisi; amaçları sadece parkın yıkımını protesto eden sessiz kalabalığın çadırlarının kaldırılıp, karşı çıkanlara biber gazı sıkılması ve ‘sert’ şiddet gösterilmesiydi. Bana göre ise referandum sonucundan bugüne kadar alınan tek taraflı kararlar sonucu biriken sabır taşının çatlamasıydı. Nasıl ki komşunuzun oğlu kardeşinizin yolunu kesip kardeşinizi dövdüğünde içinize yediremez, komşunun kapısına dikilir hesap sorarsınız, bugün Türk halkı da AKP’ye hesap soruyor..

İngiltere’de yabancı arkadaşlarımla ülkelerin siyasetinden konuştuğumuzda bana Avrupa’nın krizle savaşırken ve krizin yarattığı işsizliğin onları İngiltere’ye çalışmak ve iş bulmak için göçe zorladığını vurgularken, Türkiye’nin krizden hiç etkilenmediğini ve yükselen yıldızının gelecek vaad ettiğini söylüyorlar.

Konu günlük hayata geldiğinde, ülkemde yaşanan alkol yasaklarından, sosyal hayattaki kısıtlamalardan, medyanın istediğini söyleyemediği, yazamadığı bir ortamda gazetecilik yapmaya çalıştığından, %50 seçimle hükümet eden yönetimin ülkenin diğer %50’sini hiçe saydığından ve konservatif bakış açısıyla, kendilerine oy verenlerin fikirlerini ve bu kesimi memnun edeceklerini düşündükleri kararları aldıklarını ve bu temeli dine dayalı bir sistemle oturttuklarından bahsettiğimde gözlerinde başka bir Türkiye canlanıyor.

İtiraz noktası halkın kişisel hayatına müdahale edildiğinde başlıyor

Türkiye’nin ekonomik açıdan çok hareketli bir coğrafyada olduğunu, Ortadoğu’dan giren sıcak paranın ülke ekonomisini şaha kaldırdığını ve sürekli tüketen genç ve çalışan nüfusun sağladığı canlı ekonominin pek yok yabancı yatırımcının ilgisini çektiğini inkar edemeyiz. Ekonomi alsın yürüsün, buna kimsenin itirazı yok.

İtiraz noktası halkın kişisel hayatına müdahale edildiğinde başlıyor. Örnek üzerinden gidecek olursak, İngiltere’de David Cameron alkolün belli bir saatten sonra satışını yasak ediyor ama ‘istediğin mekanda gidip içebilirsin, bunun sorumluluğu mekan sahibinindir’ diyor. Başbakanımız ise bunu yanlış yorumlayıp, yanlış olduğunu düşündüğüm kararlara dönüştürüp apaçık kutuplaşmalara sebep oluyor.

Yine İngiltere’de halkın büyük çoğunluğunun zamanını geçirdiği parkların hiçbirine, mesela Londra’daki Hyde Park’a, Regents Park’a, Greenwich’e, St. James Park’a ne gerek var, yıkalım rezidans yapalım denmiyor. Rezidanslar şehrin merkezinde belli bir bölgede, şehrin siluetini bozmayacak şekilde inşa ediliyor. 

Regents Park- Londra

Oxford Street’teki mağazaları saymazsam Londra’nın göbeğinde AVM bile görmedim diyebilirim. Outlet centerlar da şehre 45 dakika uzaklıkta planlanmış. (Bizdeyse genellikle nerde konut varsa oraya birkaç AVM inşa edelim zihniyetiyle ilerliyoruz) Yeşil alan miktarı çarpıcı büyüklükte olmasına rağmen insanların sporunu yaptığı, köpeğini gezdirdiği, yeşilinde uzanıp kitabını okuduğu, güneşlendiği bu alanlara dokunma fikri hiçbir egoya, hırsa ulaşamıyor.

Olayları an be an izleyen yabancı basının yanı sıra politik çevrelerde de Türkiye dikkatle izleniyor. İngiltere Dışişleri Bakanlığı’nın bugün twitter hesabından yaptığı açıklamada ‘Türkiye'deki yetkilileri itidale ve gelişigüzel biber gazı kullanmamaya çağırıyoruz’ denilerek "Her demokratik toplumda temel olan barışçı gösteri ve toplantı özgürlüğüne saygı göstermeleri" istendi.

Tüm bu birikim, bugün Taksim’de, Beşiktaş’ta, Kadıköy’de ve İstanbul’un ve Türkiye’nin pek çok şehrinde iki gündür izlediğimiz olaylarla bütünleşti ve şimdi somut olarak önümüzde. ‘Üç maymun’u oynamak artık çok yersiz.

Kurtuluş savaşı’nı sırt sırta vererek birlikte kazanmış, bütün olmuş, ötekinin gücünden güç almış milli bir ruhun, bu kadar bölünebileceğine, kutuplaşıp sen-ben-öteki olabileceğine, inanmıyorum, inanmak istemiyorum. Bazı üslup bilmeyen siyasilerin bu kadar olay sonrasında twitterdan ‘sizi bir kaşık suda boğarız ama demokrasiye inanıyoruz’ gibi kendisine oy vermeyen %50’yi ötekileştiren, galeyana getiren söylemlerini çok seviyesiz buluyorum.

Ülke olarak tek sorunumuz yaşadığımız her sosyal ve siyasal sorunda oldu gibi karşılıklı oturup tartışma- konuşma zemini oluşturamamamız ve bir türlü hakkından gelemediğimiz ‘birbirimize karşı engellenemez önyargımız’..Ortak paydada buluşmak ve ‘birbirimizi anlamak’ yerine kapı komşumuza bile ‘öteki’ diye bir ‘merhaba’yı esirgememiz..

Taksim Gezi Parkı bir birikimin eyleme dönüşmüş haliydi ve bence Türkiye için bir dönüm noktası (turning point) idi. Dilerim bugünden sonra olanları sadece bir ‘park’ olarak algılamaktan vazgeçer meselenin aslına inip ekonomik istikrar kadar ‘halkın ruhi istikrar’ını sağlamaya yönelik doğru adımlar atarız.

Hülya Meral